BVR&MT – Với diện tích khoảng 23 ha, bãi giữa sông Hồng là một không gian xanh rộng lớn thuộc địa giới quản lý của các quận Hoàn Kiếm, Tây Hồ, Ba Đình, Long Biên.
Theo các chuyên gia quy hoạch, những dòng sông trong lòng thành phố luôn là một không gian đặc biệt, là nơi chuyển tiếp, kết nối giữa không gian cũ và mới của đô thị, nơi thu hút các hoạt động của người dân địa phương cũng như du khách và là không gian hấp dẫn nhất của đô thị. Trên thế giới, có rất nhiều thành phố phát triển và nổi tiếng nhờ gắn liền với các dòng sông như: Sông Hoàng phố ở Thượng Hải (Trung Quốc), sông Hàn ở Thủ đô Seoul (Hàn Quốc), sông Danube ở Thủ đô Budapet (Hungary)…
Bãi giữa sông Hồng là một không gian khoáng đạt, tầm nhìn không giới hạn trong đô thị và là điểm nhấn quan trọng của dòng sông. Đặc biệt, bãi giữa nằm ở trục không gian xanh chủ đạo giữa Thủ đô Hà Nội, giữa khu vực nội đô lịch sử với thành phố mới Bắc sông Hồng, là điểm kết nối của trục không gian văn hóa – cảnh quan – sinh thái Hồ Tây – Cổ Loa, vừa có tính chuyển tiếp nhưng vừa có tính độc lập về không gian cảnh quan trên nền tảng văn hóa truyền thống. Nếu khai thác hiệu quả, nó sẽ trở thành biểu tượng và là điểm đến của cả thành phố.
Tại đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đang được triển khai nghiên cứu, cũng xác định lấy sông Hồng là trục xanh, cảnh quan trung tâm, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông. Đây là định hướng vô cùng quan trọng, làm tiền đề để đưa ra các ý tưởng độc đáo, các giải pháp quy hoạch, tổ chức không gian cảnh quan hấp dẫn hai bên bờ sông và khu vực bãi giữa nhằm tạo nên một hình ảnh mới cho Thủ đô trong thời gian tới. Còn theo Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, khu vực này được định hướng xây dựng hệ thống công viên cây xanh cảnh quan, công viên văn hoá, vui chơi giải trí, quảng trường đô thị và các công trình mang tính biểu tượng của Thủ đô.
Các yếu tố then chốt được xem xét khi thiết kế đó là: Nước, thiên nhiên, lịch sử, cơ sở hạ tầng, văn hoá, giáo dục, tiếp cận, giải trí và bảo trì. Mỗi yếu tố đều đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch tổng thể cuối cùng. Các tiếp cận này giúp Forest Park đảm bảo những giá trị bản sắc địa phương đồng thời thu hút du khách và góp phần đáng kể vào cải thiện hình ảnh địa phương.
Bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng được phù sa bồi đắp nhiều năm, trở thành một không gian xanh rộng lớn, vẫn còn lưu giữ hệ sinh thái nguyên bản vùng bãi sông. Hiện, khu vực bãi giữa đang được một số người khai thác canh tác nông nghiệp, chăn nuôi, kinh doanh nhỏ và đồng thời là nơi diễn ra nhiều hoạt động tự phát như: dã ngoại, cắm trại, bơi lội, trải nghiệm, khám phá, vui chơi của trẻ em… Việc quy hoạch Công viên văn hóa đa chức năng tại khu vực bãi giữa và bãi ven sông Hồng sẽ góp phần thúc đẩy các hoạt động thiết kế sáng tạo trong cộng đồng, hướng tới hình thành các không gian xanh, các không gian nền tảng, tạo động lực phát triển công nghiệp văn hóa và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử.
Theo các nhà quy hoạch, tính chất của công viên này là công viên văn hóa, vui chơi giải trí, không gian sinh thái nông nghiệp với mô hình nông nghiệp sạch, trang trại nông nghiệp kết hợp với du lịch… Đây cũng là khu công viên đầy đủ chức năng, tiện ích xã hội, là nơi tập trung các hoạt động văn hóa, vui chơi giải trí có giá trị giáo dục, văn hóa, lịch sử trong khu vực ven sông Hồng, đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, tham quan của người dân và du khách. Bởi vậy, việc phát triển các mô hình xanh cần được coi trọng.
Việc xây dựng Công viên văn hóa đa chức năng tại khu vực bãi giữa và bãi ven sông Hồng được triển khai sẽ không chỉ khai thác hiệu quả tiềm năng, vẻ đẹp tự nhiên của sông Hồng, mà còn góp phần thúc đẩy các hoạt động thiết kế sáng tạo trong cộng đồng, hướng tới hình thành các không gian xanh, an toàn, tiện ích. Đây cũng sẽ là cơ hội thu hút các nhà đầu tư, khởi nghiệp, nhằm phát triển các giá trị văn hóa – lịch sử trong hình thành mô hình hoạt động sáng tạo toàn diện, không chỉ cho Hà Nội mà còn đối với cả nước.
Vương Huyền – Vũ Trà
