BVR&MT – Kết thúc vụ bấc năm nay, nông dân trồng tỏi ở Ninh Thuận lại điêu đứng vì bị mất mùa, mất giá. Nhiều hộ lỗ nặng và lo lắng không có vốn để sản xuất vụ kế tiếp.
Nông dân lỗ nặng
Như thường lệ, sau Tết Nguyên đán hằng năm là thời điểm nông dân ở thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận bước vào mùa thu hoạch cây tỏi vụ bấc. Tuy nhiên, mùa vụ năm nay, hình ảnh nông dân thu hoạch tỏi không nhộn nhịp như những năm trước, do tỏi bị mất năng suất, giá bán thì tụt sâu so với mọi năm.
Ngày 6/2, phóng viên đến thôn Thái An-vùng đất nổi tiếng về sản xuất cây tỏi tại Ninh Thuận. Giữa vườn tỏi rộng 2 sào (2.000m2) đang mọc đầy cỏ dại, che cả những luống tỏi đã đến kỳ thu hoạch nhưng cây tỏi sinh trưởng kém, thân cây rũ rượi, lá vàng vọt, củ tỏi chỉ bằng móng tay hoặc nhỉnh hơn tí.
Chị Nguyễn Thị Ngân cùng một công làm thuê khác đang xới bỏ cỏ dại, buồn rầu nói: Mùa này nông dân nơi đây coi như mất trắng, không vớt vát được gì để mong có vốn đầu tư cho vụ kế tiếp.
Mọi năm 2 sào tỏi của gia đình cho sản lượng khoảng hơn 2 tấn tỏi tươi, năm nay sản lượng đã sụt giảm hơn 80%. Tỏi nhổ lên toàn củ nhỏ, có cây nhổ lên toàn rễ, nên thương lái cũng chẳng màng đến thu mua, năng suất và chất lượng quá kém, bị lỗ 80 triệu đồng, chưa tính công chăm sóc gần 4 tháng và tiền thuê đất từ 7-10 triệu đồng/sào/năm (tùy theo vùng đất tốt thì giá thuê cao hơn)..
Cạnh đó, vườn tỏi rộng 3 sào của chị Nguyễn Thị Mỹ Hương cũng cùng cảnh ngộ. Chị Hương ngao ngán nói: “2 sào vừa thu hoạch xong nhưng chỉ được hơn trăm ký củ, năng suất giảm 80% so với mọi năm. Hiện, còn lại 1 sào nhưng mọc đầy cỏ dại, chắc thuê công xới bỏ cỏ dại và trả lại đất cho chủ đất rồi tính tiếp, vì hiện tại không còn tiền để tiếp tục thuê đất sản xuất”.
Thôn Thái An được coi là vùng trồng tỏi hiệu quả nhất tại Ninh Thuận, bình quân mỗi vụ thu hoạch 2 tấn/sào, nay thu chừng 100kg/sào. Trong khi đó vào đầu vụ xuống giống, giá tỏi giống từ 180-200.000 đồng/kg (nếu nông dân mua giống trả tiền liền thì 180.000 đồng/kg, còn mua để đợi đến mùa thu hoạch mới trả thì 200.000 đồng/kg), nay thu hoạch bấp bênh, nông dân vừa lỗ nặng; đồng thời, tại địa phương cũng rất khó khăn trong việc chuẩn bị nguồn giống để cung ứng cho bà con trồng mùa vụ sắp tới.
Nhiều nông dân cho biết, khi vào vụ, bình quân xuống giống khoảng 100kg/sào, với tình cảnh mất năng suất và thiếu nguồn giống cho vụ tới thì thì chắc chắn giá tỏi giống có thể tăng từ 250-260.000 đồng/kg. Nông dân sẽ khó khăn hơn, vì mất mùa, mất giá nên không an tâm sản xuất tiếp tục.
Chị Nguyễn Thị Ngân bộc bạch thêm: “Nay, nhiều chủ vườn bỗng trở thành người làm thuê cho những nhà vườn trồng các loại cây khác với tiền công 200.000 đồng/người/ngày, để mưu sinh qua ngày và chắt chiu tích cóp để có thể trả tiền thuê đất, tìm cách sản xuất mùa vụ kế tiếp”.
Cần giải pháp hỗ trợ nông dân trồng tỏi
Theo nông dân, nguyên nhân mất mùa là do thời tiết diễn biến bất thường trong mấy năm gần đây, tình trạng mưa lớn kéo dài vào những tháng cuối năm 2022 khiến cho cây tỏi phát sinh một số bệnh mới mà bà con gọi là: bệnh nấm lá, nấm nước sôi… làm cho cây sinh trưởng chậm và chết dần vào thời điểm tạo củ tỏi, nên năng suất và chất lượng kém.
Hiện, nông dân thôn Thái An không biết phải áp dụng kỹ thuật chăm sóc thế nào, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nào để phòng trừ bệnh, rất mong các ngành chức năng sớm hỗ trợ để bà con sản xuất tiếp tục.
Hiện, giá tỏi tươi tạm gọi là loại 1 được thương lái thu mua từ 68.000-70.000 đồng/kg; loại 2 giá từ 30.000-35.000 đồng/kg. Giá bán ra chỉ bằng 40% so với các mùa vụ trước, nên nông dân rất lo lắng sẽ mất khả năng để tiếp tục đầu tư.
Anh Nguyễn Văn Tuấn vừa đẩy xe thu hoạch tỏi vừa thở dài, nói: “Với giá tỏi hiện nay, vụ này tôi lỗ hơn 35 triệu đồng. Năm nay, giá phân bón, chi phí cao gấp đôi, thậm chí gấp 3 so với những năm trước, nhưng rất buồn khi năng suất thấp, giá thấp. Tôi ở làng bên sang thôn Thái An thuê đất để khởi nghiệp, giờ thì gánh chịu trắng tay”.
Ông Nguyễn Hàn, Trưởng thôn Thái An, cho biết, toàn thôn có 140 hộ trồng tỏi với tổng diện tích hơn 30ha. Mấy chục năm qua, cây tỏi là một trong những cây trồng chủ lực của nông dân, nhờ cây tỏi mà nhiều hộ dân đã giảm được nghèo, lo cho con cái ăn học và vươn lên làm giàu.
Nhưng năm nay bị mất mùa, khiến cho đời sống của nông dân gặp nhiều khó khăn, nhiều hộ lỗ nặng, thậm chí không còn giống để tái sản xuất vụ sau.
Địa phương rất mong các cấp, các ngành sớm có giải pháp hỗ trợ vốn vay, cũng như tổ chức tập huấn kỹ thuật canh tác, cách phòng, chống một số bệnh mới phát sinh trên cây tỏi, để bà con ổn định sản xuất vào của mùa vụ kế tiếp chỉ còn cách vài tháng nữa.
