BVR&MT – Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, đợt dịch COVID-19 này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế – xã hội, nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam.
Sáng ngày 16/7, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 đã chủ trì Hội nghị giao ban trực tuyến công tác phòng, chống dịch toàn quốc. Hội nghị kết nối đến gần 130 điểm cầu trong cả nước.
Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, trong thời gian qua, nhiều biện pháp phòng, chống dịch quyết liệt đã được triển khai. Tuy nhiên, tại một số địa phương, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ đang đối mặt với sự bùng phát dịch COVID-19 hết sức phức tạp. Trong những ngày tới, có thể gia tăng nhiều trường hợp mắc mới, có nhiều trường hợp sẽ có khả năng tử vong trong thời gian tới.
Bộ trưởng nhận định: “Đợt dịch này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế – xã hội, nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam”.
Theo Bộ trưởng, các đợt dịch trước chỉ một đến một tháng rưỡi là kết thúc. Lần này, biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước. Do tốc độ bám dính của biến chủng Delta đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá huỷ tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây.
“Vì vậy, dù chúng ta triển khai chống dịch quyết liệt, rất cố gắng, nhưng kết quả chưa được như mong muốn”- Bộ trưởng nói và dẫn chứng việc thực hiện Chỉ thị 16 tại một số địa phương được thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đầy dủ, chưa quyết liệt, nhiều khi còn chần chừ, nấn ná.
“Người dân đi lại vẫn nhộn nhịp, cửa hàng siêu thị vẫn mở dù Chỉ thị 16 quy định chỉ mở các dịch vụ thiếu yếu như: thực phẩm, thuốc men. Chợ vẫn họp đông thì không thể chấm dứt chuỗi lây nhiễm được. Các khu công nghiệp cũng chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Y tế.
Có địa phương chưa kiểm tra, chưa giám sát, chưa xét nghiệm, đặc biệt là tâm thế chuẩn bị cho tình hình dịch lan rộng kéo dài còn rất lần chần. Một số nơi vẫn còn trông chờ vào Trung ương, ngại mua sắm”- Bộ trưởng Bộ Y tế thẳng thắn.
Vì thế, Bộ trưởng đề nghị các địa phương đánh giá, rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn.
Thay đổi chiến lược cách ly, xét nghiệm, điều trị phù hợp với thực tiễn
Trước bối cảnh tình hình dịch phức tap, lan rộng, số ca mắc tăng rất nhanh, Bộ Y tế đã có một số thay đổi cơ bản trong cách ly như: giảm thời gian cách ly tập trung xuống còn 14 ngày; thí điểm cách ly F1 tại nhà. Theo đó, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành có thể áp dụng theo hướng dẫn nếu đảm bảo đủ tiêu chí, chuẩn và điều kiện.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng thay đổi chiến lược về xét nghiệm. Theo đó, trước đây Realtime RT-PCR là chính, nay thực hiện test nhanh là chính. Điều này giúp giảm thời gian, tối ưu hóa xét nghiệm, trả kết quả nhanh để nhanh chóng tách được F0 ra khỏi cộng đồng càng nhanh càng tốt.
Để đảm bảo tiết kiệm và tốc độ trong sử dụng test nhanh, Bộ Y tế chính thức cho phép gộp mẫu trong test nhanh ở những nơi có tỷ lệ lây nhiễm cao. Điều này đã được chứng minh qua thực tiễn đánh giá ở TP Hồ Chí Minh, độ nhạy, độ đặc hiệu của test nhanh gần tương đương với xét nghiệm RT-PCR mẫu đơn. Bộ Y tế cho phép các địa phương có thể gộp mẫu 3- 5 trong một lần test nhanh, tùy vào điều kiện, kỹ thuật lấy mẫu. Đây là sự thay đổi rất căn bản, quan trọng trong xét nghiệm.
“Chúng ta cách ly những vùng lõi, phong tỏa, vùng nguy cơ rất cao. Thực hiện test 3-5 ngày một lần, khi phát hiện ca nghi nhiễm là lấy mẫu làm ngay RT-PCR khẳng định. Mục tiêu của chiến lược này là làm sao trả kết quả xét nghiệm càng nhanh càng tốt để giảm tốc độ lây nhiễm với cộng đồng”, Bộ trưởng cho biết.
Theo Bộ trưởng, hiện TP Hồ Chí Minh và một số địa phương đang thực hiện tốt điều này, nhưng việc khẳng định ca dương tính vẫn phải dùng RT- PCR. Với vùng nguy cơ cao không nên gộp mẫu nhiều (chỉ nên gộp 5), lý do là nếu phát hiện dương tính vẫn phải quay lại lấy mẫu đơn để xét nghiệm, rất mất thời gian.
Một vấn đề quan trọng được Bộ trưởng nhấn mạnh với các địa phương về quan điểm “4 tại chỗ”, phải chuẩn bị, kiểm tra lại năng lực các phòng xét nghiệm.
Đàm phán thành công được khoảng 170 triệu liều vắc xin phòng COVID-19
Liên quan đến công tác tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện nay, Việt Nam đã đàm phán thành công được khoảng 170 triệu liều vắc xin phòng COVID-19 từ các nguồn khác nhau.
Tuy nhiên, do mức độ khan hiếm của vắc xin trên toàn cầu, nên dù đã có những hợp đồng mua từ tháng 11/2020, có những cam kết thoả thuận từ tháng 9/2020 nhưng đến nay Việt Nam mới bắt đầu nhận được những lô vắc xin theo cam kết. Tình trạng nguồn cung vắc xin hạn chế sẽ tiếp tục kéo dài đến tháng 9/2021.
Do đó, “trước mắt ưu tiên phân bổ vắc xin cho các tỉnh, thành phố đang có dịch, các địa phương là đầu tầu phát triển kinh tế – xã hội để đảm bảo đạt được mục tiêu vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế- xã hội. Khi có vắc xin về, các tỉnh, thành phố phải triển khai ngay kế hoạch tiêm chủng, lựa chọn tiêm theo đúng đối tượng trong Nghị quyết 21, cùng với quyết định về đối tượng tiêm của địa phương phù hợp với thực tế”- Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định.
