BVR&MT – Trong những năm qua, các vi phạm liên quan đến công tác quản lý đất đai, tài nguyên và bảo vệ môi trường có xu hướng gia tăng. Các ngành chức năng của tỉnh Nam Định đã có những nỗ lực và đạt nhiều thành tựu trong công tác quản lý; tuy nhiên vẫn còn những thực trạng cần được kiểm tra, rà soát và xử lý như một số ghi nhận tại phường Lộc Hạ và phường Trần Quang Khải (TP Nam Định).
Thực trạng trong vấn đề về quản lý đất đai, tài nguyên và bảo vệ môi trường hiện nay
Nhìn chung trên phạm vi cả nước, nhiều địa phương còn buông lỏng quản lý hoặc lúng túng, chậm trễ trong việc xử lý tình trạng người dân tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây hàng năm sang trồng cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản; nhất là chuyển đất trồng lúa sang nuôi trồng thủy sản nước mặn không theo quy hoạch, thiếu các điều kiện hạ tầng, gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng xấu đến việc sản xuất nông nghiệp tại các khu vực lân cận phải bỏ hoang đất đai.
Một số địa phương chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ cơ chế cho thuê đất đối với chủ đầu tư xây dựng hạ tầng để cho thuê lại mà vẫn do UBND cấp tỉnh giao đất trực tiếp cho từng người sử dụng đất. Chế tài xử lý vi phạm còn yếu, chưa đủ sức răn đe; các giải pháp, biện pháp xử lý vi phạm còn chưa hiệu quả. Từ đó dẫn đến tình trạng sử dụng đất sai mục đích; đất đai không được sử dụng; quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên lãng phí, thất thoát.
Bên cạnh đó, hệ thống hồ sơ địa chính của nhiều địa phương vẫn chưa được lập đầy đủ; nhiều nơi đã đo đạc lại để lập bản đồ địa chính nhưng chưa lập lại sổ sách địa chính và cấp đổi lại giấy chứng nhận; việc chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính chưa được thực hiện đầy đủ, thường xuyên theo quy định.
Còn trên địa bàn tỉnh Nam Định nói riêng, việc vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai chủ yếu là tình trạng thu hồi đất, bán đất, cho thuê đất, giao đất trái thẩm quyền. Còn một số vụ việc liên quan cấp cơ sở, đặc biệt là các thôn, đội bán đất, cho thuê đất trái thẩm quyền để lấy tiền xây dựng các công trình phúc lợi như nhà văn hóa, cầu đường… để đáp ứng các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới.
Ngoài ra, còn xuất hiện tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ruộng (đất chuyên trồng lúa nước) thời gian gần đây diễn ra tương đối phổ biến với số lượng rất lớn nhất là ở các xã ngoại thành, các xã, phường giáp ranh thành phố. Hầu hết các trường hợp chuyển nhượng này đều không hợp pháp vì các đối tượng nhận chuyển nhượng không phải là người trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
Về phía người dân, vi phạm chủ yếu trong việc lấn chiếm đất công, chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật như: tự ý xây dựng nhà trên đất vườn, ao (liền kề với thửa đất ở), thậm trí tự xây dựng nhà trên đất trồng lúa… mà không thực hiện thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định. Nguyên nhân là do người dân không hiểu biết hết các quy định của pháp luật về quản lý sử dụng đất đai, hoặc cố tình không làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất để trốn tránh nghĩa vụ tài chính trong việc nộp phí chuyển đổi…
Được biết, vừa qua Thanh tra Chính Phủ chỉ rõ còn 06 dự án thuê đất với tổng diện tích 1,77 ha, chủ đầu tư dự án đã sử dụng đất nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất.
Những vấn đề người dân lo ngại về quản lý đất đai và môi trường tại TP. Nam Định
Nam Định là nơi được cho là Trung tâm Văn hóa và là biểu tượng của tỉnh thì tại 2 phường Lộc Hạ và Trần Quang Khải đang có những phản ánh về tình trạng có dấu hiệu sử dụng đất sai mục đích và những lo lắng gây ra các nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Cụ thể, tại phường Trần Quang Khải theo thông tin phản ánh, đang xuất hiện dấu hiệu ô nhiễm môi trường từ Cảng than của Công ty TNHH MTV TMTH Liên Hùng. Và khu đất sản xuất nông nghiệp của Hợp tác xã Rau cá Tiền Phong thì đang xuất hiện hoạt động của 01 bãi tập kết vật liệu xây dựng (do Công ty TNHH MTV Kinh doanh Thương mại Khánh Lâm đang hoạt động tại khu vực đang xây dựng cầu vượt sông Đào) và 01 xưởng tập kết rác thải.
Hình ảnh ghi nhận tại bãi tập kết VLXD của Công ty Khánh Lâm (phường Trần Quang Khải).
Theo người dân tại phường Trần Quang Khải thông tin, hàng ngày có rất nhiều lượt xe tải ra vào bãi tập kết vật liệu xây dựng của Công ty Khánh Lâm gây ra tình trạng ô nhiễm và là nỗi bất an cho người dân trước những nguy cơ tiềm ẩn về tai nạn giao thông.
Bên cạnh đó, với hoạt động của xưởng tập kết rác thải thì cũng được người dân phản ánh là xuất hiện mùi hôi thối, nhất là những lúc trời mưa khiến người dân xung quanh khó chịu và hàng ngày cũng xuất hiện nhiều xe tải cỡ lớn (3 chân, 4 chân) di chuyển ra vào xưởng gây bụi và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông.
Cũng tại khu vực đó, người dân phản ánh bãi tập kết than của Công ty TNHH Liên Hùng không hoàn thiện các công trình bảo vệ môi trường, không có giấy phép môi trường, không có hệ thống xử lý nước thải, nước mưa chảy tràn nhưng đã đi vào hoạt động.
Những phần diện tích đất nêu trên được phản ánh là phần đất được giao cho HTX Rau cá Tiền Phong.
Hình ảnh ghi nhận tại cảng than của Công ty TNHH MTV TMTH Liên Hùng (phường Trần Quang Khải).
Còn tại phường Lộc Hạ, vấn đề người dân quan tâm, phản ánh liên quan đến hoạt động của trạm trộn bê tông, bến bãi của Công ty TNHH MTV Cơ giới Hà Thành và bãi tập kết than của Công ty TNHH Tuấn Sinh.
Theo phản ánh, bãi tập kết than của Công ty TNHH Tuấn Sinh đang sử dụng đất sai mục đích khi tập kết than và đặt máy sàng tuyển than trên đất ở và có thể gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của người dân.
Hình ảnh ghi nhận tại bãi tập kết than của Công ty TNHH Tuấn Sinh (phường Lộc Hạ).
Tiếp đến là Trạm trộn bê tông của Công ty Hà Thành (bê tông Hà Thành) thì có phản ánh về nghi vấn chưa hoàn thiện đúng đủ các công trình bảo vệ môi trường, chưa có giấy phép môi trường đã đi vào hoạt động; xe trộn bê tông thường xuyên di chuyển vào các tuyến phố cấm xe tải, gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường và là nỗi lo cho người dân về tình trạng mất an toàn giao thông, thế nhưng lại vắng bóng dáng của lực lượng chức năng CSGT, Thanh tra Giao thông…
Hình ảnh ghi nhận tại bê tông Hà Thành – Công ty TNHH MTV Cơ giới Hà Thành (phường Lộc Hạ).
Cùng với đó là phản ánh nghi vấn về việc bến bãi của công ty này đã hết hạn giấy phép thế nhưng vẫn có các hoạt động cho cập thuyền để múc cát; các mố cầu xây dựng rất sơ xài tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn lao động….
Và cũng theo phản ánh, doanh nghiệp này chỉ xin phê duyệt dự án đầu tư làm Trạm trộn bê tông thương phẩm chứ không xin cấp phép làm Bê tông cấu kiện và làm Bến bãi kinh doanh vật liệu xây dựng.
Hoạt động vận tải của các xe thuộc bê tông Hà Thành – Công ty TNHH MTV Cơ giới Hà Thành.
Để khách quan thông tin và làm rõ nội dung được người dân phản ánh, Phóng viên Tạp chí Bảo vệ Rừng và Môi trường (www.baovemoitruong.org.vn) đã liên hệ làm việc với UBND phường Trần Quang Khải, UBND phường Lộc Hạ, UBND TP Nam Định và một số doanh nghiệp liên quan. Tuy nhiên, dù nhận được sự phối hợp rất tích cực từ phía UBND các phường trên, nhưng việc xác định được giấy phép, điều kiện hoạt động đúng quy định của pháp luật đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất có trong (bị) phản ánh lại gặp khó khăn.
Trước những vấn đề được người dân quan tâm phản ánh, dư luận không khỏi băn khoăn, thắc mắc đặt ra những câu hỏi nếu những nội dung người dân phản ánh là đúng thì các cơ quan liên quan đã xử lý như thế nào? Trách nhiệm của các ngành chức năng liên quan ra sao? Sẽ có những phương án xử lý cụ thể như thế nào theo luật Đất đai, luật Bảo vệ môi trường và các quy định có liên quan?
(Còn tiếp…)
► Mời các bạn theo dõi các bài viết của chuyên đề “Thực trạng trong công tác Quản lý mục đích sử dụng đất và bảo vệ môi trường tại thành phố Nam Định” với các bài viết sau:
Bài 1: Thành phố Nam Định: Thực trạng trong công tác Quản lý mục đích sử dụng đất và bảo vệ môi trường
Bài 3: Cần kiểm tra điều kiện hoạt động của cảng than thuộc Công ty Liên Hùng và Công ty Tuấn sinh
Bài 4: Cần chấm dứt hoạt động sử dụng sai mục đích đất được giao cho xã viên của HTX Rau cá Tiền Phong!
Bài 5: Thành phố Nam Định: Bãi than của công ty Tuấn Sinh sử dụng đất sai mục đích, trách nhiệm thuộc về ai?
Bài 6: UBND tỉnh Nam Định cần xử lý sai phạm đã được chứng minh tại TP Nam Định
Nhóm PV BVR&MT
