BVR&MT – Một ngày nắng ruộm vàng khắp huyện vùng cao Bá Thước, khi mùa lau nở rộ những triền đồi, xóm làng bình yên nép sau những rặng núi cũng là lúc người dân thôn Điền Lý, xã Điền Lư (Bá Thước) tất bật vào mùa thu hoạch rau màu. Nơi đây được thiên nhiên ban cho những cánh đồng bằng phẳng, màu mỡ để trồng rau màu, khắp nơi trong vườn, ngoài đồng, một màu xanh tươi tốt như đang gọi mùa xuân về.
Điền Lý là thôn đầu tiên của xã và cũng là của huyện Bá Thước được công nhận thôn nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu cuối năm 2020. Thế mạnh lớn nhất ở thôn kiểu mẫu này có lẽ là nghề sản xuất rau màu. Họ tự hào rằng nếu như Điền Lư là vựa rau của cả huyện thì Điền Lý là nơi cung cấp rau cho thị trường nhiều nhất. Cả thôn có hơn 200 hộ dân thì có tới 141 hộ có vườn chuyên rau với diện tích 500m2 trở lên, đó là chưa kể các vườn diện tích nhỏ. Vì lẽ đó, vẻ đẹp NTM kiểu mẫu ở Điền Lý toát lên từ phong trào sản xuất, từ những khu vườn mẫu.
Ở gia đình bà Nguyễn Thị Thơm, cứ mỗi dịp tháng chạp là cả nhà lại tất bật với vườn cà chua, nào là tưới, chăm sóc, nào là thu hái quả hằng ngày rồi chở xuống chợ…, rồi chưa kể rau ngoài ruộng và nghề buôn bán của gia đình. Chỉ tính riêng trong vườn nhà, năm nào cà chua được giá là năm đó nhà bà lại có thêm khoản thu nhập đáng kể. “Năm ngoái, tính sơ sơ cũng được gần 20 triệu từ cái vườn nho nhỏ này đấy cô ạ”, giọng bà Thơm phấn khởi khi chỉ tay về phía khu vườn được quy hoạch bài bản trước nhà.
Một điều đặc biệt ở khu dân cư này, đó là nhà nọ cách nhà kia chỉ bằng bức tường rào cao hơn nửa người. Vì thế mà bức tranh làng quê nổi bật hơn nhờ gam màu xanh đầy sức sống của những khu vườn. Ghé thăm gia đình anh Hoàng Văn Tuấn, gọn – sạch – xanh mướt là những điều có thể nhận thấy ngay trước mắt. Vườn rộng khoảng 1.000m2 có biển quy hoạch gắn ngay ở đầu ngõ được chia thành những ô, luống, vạt trồng rau thơm, rau xanh, một góc trồng hoa, cây cảnh và cả dàn phun tưới tự động bài bản… Vườn nhà được chăm sóc nghĩa là bà con nơi đây chịu khó chăm lo, thu vén trong gia đình. NTM kiểu mẫu là vậy, được xây từ hộ dân, chứ không đơn giản chỉ là “làm đẹp mặt tiền”.
Từ thực hiện xây dựng NTM, các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển sản xuất được quan tâm, người dân trong thôn đã mở rộng sản xuất, áp dụng khoa học – kỹ thuật, xây dựng liên kết chuỗi giá trị tạo thu nhập ổn định từ ngành nghề vốn có của mình. HTX rau an toàn Điền Lý đã thực hiện thành công chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, tổ chức liên kết tiêu thụ sản phẩm cho các hộ dân trên địa bàn thôn; hỗ trợ người dân làm nhà màng, nhà lưới để ứng dụng công nghệ cao. Từ những chính sách phát triển sản xuất cụ thể đã góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người của thôn đạt 54 triệu đồng/năm (năm 2021).
Kinh tế phát triển, có nguồn thu nhập ổn định, người dân có điều kiện đồng hành, tham gia góp công, góp sức thực hiện các phong trào chung do địa phương phát động để xây dựng, kiến thiết làng quê. Đường làng, ngõ xóm được cứng hóa, trồng thêm hoa hai bên đường, lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng; chỉnh trang lại hệ thống tường rào đồng bộ, nâng cấp kênh mương, nhà văn hóa… Những phần việc cụ thể đó đã góp phần thay đổi cảnh sắc làng quê, nhất là ở một địa phương miền núi. “Dù đã được công nhận là thôn NTM kiểu mẫu song để thực sự xứng đáng với danh hiệu ấy, có rất nhiều việc phải làm để duy trì và nâng cao các tiêu chí kiểu mẫu, để danh hiệu kiểu mẫu trở thành “đòn bẩy” nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân”, đồng chí Lê Văn Thắng, bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn Điền Lý chia sẻ.
Đẹp theo một nét khác, quá trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu đã giúp xã Hoằng Đồng (Hoằng Hóa) ngày càng mang dáng dấp của một đô thị. Xây dựng NTM kiểu mẫu là đòn bẩy để địa phương hướng dần đến các tiêu chí của một đô thị văn minh, hiện đại.
Chiến dịch “sáng – xanh – sạch – đẹp” từ nhà ra mọi nẻo đường đã phát huy tổng thể sự tham gia của mọi người dân. Đường có hoa, nhà có số, hạ tầng kiên cố, giao thông sạch đẹp. Tường rào cũ kỹ đã khoác màu “áo mới” với những đường tranh bích họa thú vị. Tối đến, đèn cao áp chiếu sáng các trục đường giao thông, làng quê sáng bừng như phố phường. NTM đã giúp đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao, tình làng, nghĩa xóm được gắn kết, các giá trị văn hóa được phát huy. Khi lấy phiếu đánh giá sự hài lòng của người dân đối với xây dựng NTM kiểu mẫu, Nhân dân Hoằng Đồng đều phấn khởi, tỷ lệ đạt 99,46%.
Ở xã Trường Sơn (Nông Cống), khi vừa được công nhận về đích NTM nâng cao năm 2020, sẵn tâm thế, địa phương đã mạnh dạn “dấn thêm một bước” để có thể hoàn thành các tiêu chí kiểu mẫu ngay trong năm 2021. Sự quyết tâm ấy bước đầu đã cho những trái ngọt đầu mùa.
Từ việc thực hiện cụm dân cư “nhà sạch, vườn đẹp, ngõ văn minh” huy động sự chủ động của người dân đến việc vận dụng linh hoạt cơ chế, chính sách đầu tư hoàn thiện các tiêu chí về hạ tầng, phát triển sản xuất, vùng quê nơi đây rộn ràng, sống động những âm thanh, sắc màu của sự phát triển. Sự đổi thay rõ rệt của địa phương đó là từ việc áp dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật để biến cánh đồng chiêm trũng trở thành vùng sản xuất lúa, hoa màu và chuyên hoa màu hiệu quả. Đất nông nghiệp đã trở thành vùng liên kết sản xuất hiệu quả với các mô hình như: “Liên kết sản xuất lúa theo hướng sinh thái bền vững, an toàn thực phẩm” đạt tiêu chuẩn VietGAP; sản phẩm gạo sạch Hương Quê; các mô hình kết hợp lúa, cá, chăn nuôi tổng hợp; lúa, thủy sản, thủy cẩm. Các nghề truyền thống được duy trì, các cơ sở sản xuất may công nghiệp, may gia công đóng trên địa bàn, góp phần tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương… Những nỗ lực phát triển sản xuất đã góp phần đưa thu nhập bình quân đầu người trong xã tăng đáng kể qua các năm, từ mức 19,9 triệu (năm 2013) lên mức 58,86 triệu đồng (năm 2020) và đạt 69,5 triệu đồng(năm 2021).
NTM nâng cao hay kiểu mẫu không chỉ là đích đến mà là danh hiệu để nhắc nhở mỗi người ý thức, trách nhiệm với mảnh đất nơi mình gắn bó. Để từ đó, cùng nhau góp sức xây dựng làng quê kiểu mẫu văn minh, lưu giữ được những giá trị văn hóa, tinh thần, thực sự trở thành chốn đi về bình yên.
