BVR&MT – Phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ năm 2019 (VBF 2019), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định Chính phủ ghi nhận và đề cao vai trò của doanh nghiệp để phát triển nhanh và bền vững đất nước.
VBF 2019 có chủ đề: “Vai trò của cộng đồng doanh nghiệp trong phát triển nhanh gắn với bền vững”, quy tụ khoảng 500 đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, cơ quan quản lý, các cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế và 13 hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam.
VBF là một cơ chế đối thoại liên tục và chặt chẽ giữa Chính phủ Việt Nam với cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế nhằm cải thiện các điều kiện kinh doanh cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân, thuận lợi hóa môi trường đầu tư, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế bền vững của Việt Nam.
Hoan nghênh cộng đồng doanh nghiệp và các đối tác quốc tế – những người bạn đồng hành với Chính phủ trong nhiều năm qua đã tới tham dự VBF 2019, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định: “Chúng ta gặp lại nhau hôm nay là để nhìn lại những kết quả đạt được đồng thời nhận diện những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại trong môi trường kinh doanh ở Việt Nam thời gian qua, từ đó cùng nhau tìm giải pháp nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp phát triển, đóng góp tích cực hơn vào phát triển kinh tế – xã hội của đất nước”.
Theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, năm 2019, tình hình quốc tế và khu vưc có nhiều diễn biến không thuận lợi so với những năm trước đây. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực, là một trong những điểm sáng về tăng trưởng trong khu vực và thế giới.
Hiện nay, cả nước có gần 54 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, cao nhất trong 5 năm qua và 19,6 nghìn doanh nghiệp hoạt động trở lại.
Môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện. Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2019 so với quý IV/2018 cho thấy 85,1% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng tốt lên và ổn định.
Năm 2018, nhiều chỉ số của Việt Nam tăng mạnh; trong đó Chỉ số đổi mới sáng tạo tăng 2 bậc, xếp hạng 45/126, cao nhất từ trước đến nay, đứng thứ 2 trong các quốc gia có thu nhập trung bình thấp; Chỉ số phát triển bền vững tăng 11 bậc, xếp hạng 57/156 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả tích cực, thì nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức xuất phát chủ yếu từ những yếu kém nội tại.
Năng suất, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, doanh nghiệp và hàng hóa, dịch vụ Việt Nam vẫn còn thấp. Trình độ quản trị, hiệu quả kinh doanh, năng lực sáng tạo và ứng dụng công nghệ cũng như sự liên kết và tham gia chuỗi giá trị còn hạn chế.
Bên cạnh đó, quy định pháp luật về đầu tư, kinh doanh vẫn còn những bất cập; thủ tục hành chính, tiếp cận đất đai, tài nguyên, tín dụng… còn khó khăn; chi phí về vốn, logistics, thủ tục hành chính còn cao.
Tỷ lệ doanh nghiệp so với dân số bình quân còn thấp. So sánh với một số nước, Việt Nam mới đạt khoảng 140 người dân/doanh nghiệp, trong khi bình quân các nước ASEAN là 80-100, các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, EU là 10-12 người dân/doanh nghiệp.
Phát triển nhanh và bền vững là quan điểm xuyên suốt
Trong bối cảnh đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định, phát triển nhanh và bền vững là chủ trương, quan điểm nhất quán và xuyên suốt trong chiến lược phát triển của Việt Nam.
“Trước hết phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, bảo vệ môi trường. Tăng trưởng kinh tế phải góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh và khẳng định: “Việt Nam phải phát triển kinh tế nhanh để tránh tụt hậu, đồng thời phải duy trì tăng trưởng kinh tế bền vững, từng bước thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo”.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng tái khẳng định các nhóm giải pháp lớn mà Chính phủ Việt Nam tiếp tục quyết tâm triển khai trong thời gian tới.
Trước hết, phải giữ vững môi trường vĩ mô, ổn định chính trị xã hội. Đây chính là một lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thế giới biến động, khó lường.
Thứ hai, phải tập trung tái cơ cấu nền kinh tế gắn với lựa chọn mô hình tăng trưởng hợp lý nhằm tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các cải cách về tái cơ cấu nền kinh tế, cải cách khu vực doanh nghiệp Nhà nước, hệ thống tài chính ngân hàng, xử lý nợ xấu, kiểm soát thâm hụt ngân sách và nợ công, cải cách hệ thống thuế theo hướng hiệu quả trên tinh thần giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp, nâng cao phúc lợi và an sinh xã hội…
Cùng với đó phải tập trung chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chủ yếu theo chiều rộng sang kết hợp hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu trên cơ sở sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, vốn đầu tư và các thành tựu khoa học, công nghệ, kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của sản phẩm, của nền kinh tế Việt Nam.
Việt Nam cũng sẽ ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng bền vững nhằm tạo ra các kết nối “thông minh”, giảm chi phí giao dịch, nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp, nhà đầu tư và nền kinh tế.
“Đặc biệt, Chính phủ khuyến khích tăng cường đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và sáng tạo đổi mới trong kinh doanh”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Một nhiệm vụ quan trọng khác là hoàn thiện thể chế, trong đó tập trung cải thiện chất lượng thể chế, chính sách pháp luật theo hướng tăng cường tính minh bạch, lành mạnh, an toàn và hiệu quả nhằm thích ứng với nền sản xuất mới trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Nhóm nhiệm vụ thứ sáu sẽ được Việt Nam tiếp tục tập trung triển khai là phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm; tăng cường vai trò nghiên cứu của các trường đại học; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ các chương trình khoa học trọng điểm, các nghiên cứu cấp bộ và hoạt động của các viện nghiên cứu Nhà nước; khuyến khích thành lập các viện nghiên cứu tư nhân, nhất là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ.
“Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống thể chế để thực sự khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, tham gia nghiên cứu và phát triển (R&D) và trí tuệ nhân tạo. Không sử dụng các công cụ hành chính can thiệp vào hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp”, Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại, tích cực hội nhập khu vực và quốc tế.
“Đặc biệt là tích cực tham gia các hiệp định, thoả thuận thương mại tự do thế hệ mới với các khu vực, các quốc gia phát triển. Đây chính là nhân tố thúc đẩy sự phát triển bền vững của Việt Nam”, Phó Thủ tướng nói.
Nhấn mạnh trách nhiệm kinh tế, pháp lý và đạo đức của doanh nghiệp
Trao đổi với cộng đồng doanh nghiệp, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định, cộng đồng doanh nghiệp chính là động lực cho tăng trưởng, là chủ thể, là lực lượng hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ.
“Thông qua việc tuân thủ chuẩn mực về bảo vệ môi trường, bảo đảm bình đẳng giới, quyền lợi lao động, trả lương công bằng, đào tạo và phát triển nhân viên, phát triển cộng đồng,… doanh nghiệp đang thực hiện trách nhiệm xã hội của mình vì lợi ích chung cho doanh nghiệp cũng như sự phát triển của xã hội”, Phó Thủ tướng nói.
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trên 3 khía cạnh: Kinh tế, pháp lý và đạo đức.
“Về khía cạnh kinh tế, doanh nghiệp cần cân đối giữa mục tiêu lợi nhuận với đối xử thỏa đáng với người lao động, tạo cơ hội để người lao động phát triển nghề và chuyên môn, thụ hưởng môi trường lao động an toàn, vệ sinh và bảo đảm quyền riêng tư, cá nhân ở nơi làm việc”, Phó Thủ tướng nói.
Doanh nghiệp cũng cần tận dụng tiến bộ khoa học để phát hiện những nguồn tài nguyên mới, thúc đẩy tiến bộ công nghệ, phát triển sản phẩm; liên kết mạnh mẽ với khu vực trong nước để cung cấp hàng hóa và dịch vụ bảo đảm chất lượng, an toàn sản phẩm và cạnh tranh lành mạnh.
Về khía cạnh pháp lý, doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ những quy định về pháp lý đối với các bên liên quan thông qua việc tuân thủ những quy định về cạnh tranh, bảo vệ khách hàng, bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự công bằng và an toàn, cung cấp những sáng kiến chống lại những hành vi sai trái. Doanh nghiệp không thể tồn tại lâu dài nếu không thực hiện nghiêm túc trách nhiệm pháp lý của mình.
Về khía cạnh đạo đức, mặc dù đây không phải là những ràng buộc pháp lý, nhưng khía cạnh đạo đức của doanh nghiệp lại vô cùng quan trọng với cộng đồng.
“Đây là những hành vi và hoạt động mà xã hội mong đợi ở doanh nghiệp nhưng không được quy định trong hệ thống luật pháp. Do đó, những gì doanh nghiệp quyết định đúng, cùng chia sẻ lợi ích sẽ được xã hội công nhận, tôn vinh và ngược lại”, Phó Thủ tướng nói.
“Với tinh thần doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ, chúng tôi mong muốn lắng nghe những ý kiến góp ý thẳng thắn, xây dựng, những giải pháp cụ thể, thiết thực để chúng ta có thể thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng kết luận.
