BVR&MT – Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho hay, gia đình ông Hồ Quang Cua ở Sóc Trăng (tác giả chính của giống lúa và gạo ST24, ST25, thương hiệu đã đạt giải “Gạo ngon nhất thế giới” năm 2019) đã có đơn gửi đến Tổng cục đề nghị hỗ trợ bảo vệ thương hiệu giống lúa và gạo ST24, ST25 tại thị trường Việt Nam.
Sau khi giành ngôi vị quán quân tại cuộc thi gạo ngon nhất thế giới (The Rice Trader – TRT) lần thứ 11 tại Philippines trở về, sản phẩm gạo ST25 của Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí (của gia đình ông Hồ Quang Cua – PV) phải đối mặt với nhiều khó khăn liên quan đến giả mạo nhãn hiệu tại thị trường nội địa.
Theo gia đình ông Cua, trên bao bì của một số sản phẩm trên thị trường có sử dụng dòng chữ mang ý nghĩa “The World’s Best Rice” (Gạo ngon nhất thế giới) mà tổ chức TRT đã cấp cho sản phẩm gạo của gia đình ông. Đây cũng là cụm từ gia đình ông đã đăng ký độc quyền tại Mỹ.
“Giống lúa ST25 đã được Cục trưởng Cục trồng trọt – Bộ Nông Nghiệp và phát triển Nông thôn (NN&PTNT) cấp Bằng Bảo hộ cho tác giả: Hồ Quang Cua và đồng tác giả: Trần Tấn Phương, Nguyễn Thị Thu Hương” – ông Cua chia sẻ.
Hiện nay, doanh nghiệp (DN) gia đình ông Hồ Quang Cua mới có Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu gạo cho các sản phẩm mang nhãn hiệu “SR SOC RICE”. 2 nhãn hiệu khác mang nhãn hiệu “Gạo Ông Cua”, “Gạo ST” đã nộp hồ sơ đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ và đang trong quá trình chờ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.
Ngay sau khi nhận được đơn đề nghị của gia đình ông Hồ Quang Cua, Tổng cục QLTT đã có văn bản chỉ đạo Cục QLTT các tỉnh, TP trực thuộc chủ động rà soát, thẩm tra, xác minh các nội dung DN phản ánh tại hồ sơ đối với các cơ sở bị cho là vi phạm trên địa bàn quản lý của Cục QLTT các tỉnh, TP.
Tổng cục QLTT đặc biệt lưu ý, đối với các hành vi xâm phạm nhãn hiệu, gian lận nguồn gốc xuất xứ, chỉ dẫn địa lý, bao bì, tem, nhãn hàng hóa, đề nghị Cục QLTT các tỉnh, TP kịp thời kiểm tra, xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Bên cạnh đó, đối với hành vi xâm phạm quyền về giống cây trồng (giống lúa, gạo) thuộc phạm vi quản lý của Bộ/Sở NN&PTNT, Tổng cục QLTT cũng yêu cầu Cục QLTT các tỉnh, TP phối hợp với Bộ/Sở NN&PTNT (khi có đề nghị) để kiểm tra, xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Cũng theo Tổng cục QLTT, do chưa nắm rõ quy định của pháp luật nên gia đình ông Cua cũng chưa có hồ sơ tự công bố chất lượng sản phẩm theo quy định. Việc sản xuất, kinh doanh các sản phẩm gạo mang nhãn hiệu “Gạo Ông Cua’, “Gạo ST” chưa có Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu gạo cũng như hồ sơ tự công bố, dẫn đến tình trạng chưa đủ căn cứ để lực lượng QLTT xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với các nhãn hiệu này.
Tổng cục QLTT đã trao đổi, hướng dẫn đại diện gia đình ông Hồ Quang Cua tiến hành hoàn thiện hồ sơ để bảo hộ cho 2 nhãn hiệu nêu trên, cũng như hoàn thiện thủ tục về chất lượng sản phẩm nhằm góp phần phòng chống việc làm giả, làm nhái nhãn hiệu gạo nổi tiếng này.
Trong thời gian tới, Tổng cục QLTT sẽ tiếp tục chủ động, rà soát và phối hợp với DN để hỗ trợ gia đình ông Cua nói riêng cũng như các DN nói chung để bảo hộ nhãn hiệu, chất lượng sản phẩm hàng hóa nhằm bảo vệ DN và người tiêu dùng.
Tranh chấp thương hiệu
Trước đó, từ ngày 11 – 13/11/2019, tại cuộc thi gạo ngon thế giới TRT thường niên lần thứ 11 diễn ra tại Philippines, lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam đã giành được giải thưởng “Gạo ngon nhất thế giới” với loại gạo ST25 của ông Hồ Quang Cua.
Trong thông cáo báo chí phát hành ngay lúc đó, TRT cũng tuyên bố cảnh cáo chính thức tới các công ty Việt Nam khác về sự tôn trọng cần thiết khi sử dụng biểu tượng thương hiệu “Gạo ngon nhất thế giới” trong các bao bì gạo đang được kinh doanh tại thị trường Việt Nam lúc ấy. “Đây là hành vi sử dụng bất hợp pháp quyền sở hữu trí tuệ và các quy định của biểu trưng giải thưởng Gạo ngon nhất thế giới” – Thông cáo báo chí của TRT nhấn mạnh.
Năm 2020, gạo ST25 cũng đạt giải cao tại cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới”.
Cuối tháng 4/2021, dư luận xôn xao bởi thông tin có 4 DN ở Mỹ đăng ký bảo hộ thương hiệu gạo ST25 tại thị trường Mỹ. Ngày 3/5/2021, Bộ Công Thương tiếp tục cung cấp thông tin Công ty T&L Global Foods Supply PTY LTD (Australia) nộp đơn đăng ký nhãn hiệu ST24, ST25 kèm nội dung “Gạo, Gạo ngon nhất thế giới”.
Hiện Văn phòng Sáng chế và Thương hiệu Mỹ (USPTO) đã đăng ký thông tin cho thấy, DN Hồ Quang Trí đã làm đơn xin bảo hộ nhãn hiệu “Gạo ông Cua” tại thị trường Mỹ. Đơn đăng ký đã đáp ứng được các yêu cầu tối thiểu và được USPTO tiếp nhận. Đây là động thái kịp thời của ông Hồ Quang Cua sau khi gạo ST25 của Việt Nam bị nhiều DN ở Mỹ tiến hành đăng ký sở hữu.
Ngoài ra, ngay khi các thông tin về DN Mỹ đăng ký sở hữu thương hiệu ST25, một doanh nghiệp của Australia cũng đã nộp đơn đăng ký thương hiệu sở hữu với gạo ST25 tại Australia. Tuy nhiên, Thương vụ Việt Nam tại Australia đã có nhiều động thái can thiệp kịp thời sau khi có thông tin này.
Rút kinh nghiệm từ việc đánh mất thương hiệu gạo trên thị trường trong nước và quốc tế, Tổng cục QLTT khuyến cáo, DN cần chủ động tìm hiểu các quy định pháp luật, xây dựng các biện pháp bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và phối hợp chặt chẽ với các Hiệp hội, Thương vụ, Cục Sở hữu trí tuệ, các bộ ngành liên quan để được hỗ trợ thủ tục cần thiết trước, trong và sau quá trình dự thi, tham gia kinh doanh tại thị trường quốc tế nhằm bảo hộ thương hiệu tại nước ngoài.
Đồng thời, cần chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ và hoàn thiện hồ sơ tự công bố chất lượng sản phẩm của chính mình nhằm tránh những tranh chấp không đáng có rất phổ biến hiện nay. Không chỉ DN mà cả người dân phải tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật, không tiếp tay cho các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, phòng chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng…
