BVR&MT – Một nghiên cứu mới ước tính các khu rừng trên núi ở châu Phi lưu trữ gần 150 tấn carbon dioxide trên mỗi ha, nhiều hơn cả rừng mưa Amazon trên một đơn vị diện tích.
Nghiên cứu hy vọng sẽ mang lại cho các khu rừng trên núi của châu Phi một bước tiến trong mắt các nhà khoa học khí hậu.
Theo các tác giả, chúng lưu trữ gần 150 tấn carbon dioxide mỗi ha, nhiều hơn cả rừng nhiệt đới Amazon và cao hơn nhiều so với tính toán 90 tấn/ha của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hợp quốc. Nghiên cứu cho rằng giá trị mặc định này là sự đánh giá thấp nghiêm trọng về vai trò của rừng châu Phi trong việc điều hòa khí hậu của hành tinh và có thể đóng vai trò quan trọng trong tương lai.
Tác giả chính Aida Cuni-Sanchez từ Đại học York, Vương quốc Anh cho biết: “Kết quả thật đáng ngạc nhiên vì khí hậu ở vùng núi được cho là sẽ dẫn đến rừng các-bon thấp”.
Phân tích được công bố trên Nature đã xem xét 225 khoảnh rừng già trên núi ở 12 quốc gia châu Phi, là một trong những cuộc khảo sát toàn diện nhất cho đến nay. Sự xa xôi của nhiều khu rừng này là một trong những lý do lớn khiến các nghiên cứu trên toàn lục địa rất khó thực hiện.
Nicolas Barbier tại Đại học Montpellier, Pháp cho rằng kết quả nghiên cứu rất đáng chú ý, tuy nhiên, Barbier lưu ý diện tích khảo sát nhỏ hơn 100.000 lần so với diện tích được bao phủ bởi những khu rừng này ở châu Phi vốn lên tới 16 triệu ha.
Các tác giả đã thu thập đường kính thân và chiều cao của 72.336 cây để tính toán lượng dự trữ carbon trên mặt đất, không tính đến lượng carbon trong đất.
Việc đánh giá thấp các khu rừng ở Montane như các bể chứa carbon có liên quan đến kích thước. Với nhiệt độ thấp hơn và mây bao phủ dai dẳng, các nhà thực vật học kỳ vọng những cây ở độ cao lớn hơn sẽ nhỏ hơn. Gió mạnh và độ dốc nguy hiểm cũng hạn chế cây lớn có thể phát triển trước khi bị đổ. Do đó, việc phát hiện ra một số cây cao nhất châu Phi trên sườn núi Kilimanjaro ở Tanzania đã thách thức sự hiểu biết này.
Sự phong phú của các loại cây lớn, với thân có đường kính hơn 70 cm trong các khoảnh núi là một lý do giải thích cho sự giàu carbon của chúng. Nhưng các khu rừng đáng giá hơn trọng lượng của chúng tính bằng carbon. Hai con sông lớn của châu Phi là sông Nile và sông Congo bắt nguồn từ những vùng rừng cao này.
Sự cô lập và thay đổi độ cao tạo ra môi trường sống thích hợp. Nếu không có rừng núi thì sẽ không có khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei). Những cá thể độc đáo này chỉ được tìm thấy ở Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), Uganda và Rwanda. DRC sở hữu 2/3 diện tích rừng trên núi của châu Phi.
Đối với 10 quốc gia trên lục địa, phần lớn nằm ở Đông Phi, hầu hết các khu rừng trưởng thành của các nước đều được tìm thấy ở các vùng núi.
Khoảng 800.000 ha rừng trên núi ở châu Phi đã biến mất kể từ đầu thế kỷ này. DRC báo cáo tỉ lệ mất rừng cao nhất. Mozambique đã mất 1/3 diện tích rừng trên núi từ năm 2000 đến năm 2018. Với tốc độ này, 500.000 ha rừng trên núi sẽ không còn vào năm 2030.
Martin Sullivan, đồng tác giả nghiên cứu mới và nhà sinh thái học tại Đại học Manchester Metropolitan, Vương quốc Anh cho biết: “Chúng tôi hy vọng những dữ liệu mới sẽ khuyến khích các cơ chế tài chính carbon hướng tới việc tránh phá rừng ở các vùng núi nhiệt đới. Như đã nêu trong Thỏa thuận Paris, việc giảm thiểu nạn phá rừng nhiệt đới ở cả rừng trên núi cao và rừng núi thấp đều phải được ưu tiên”.
Thảo Vy (Theo Mongabay)
