BVR&MT – Việc xử lý 12 dự án thua lỗ, kém hiệu quả của ngành Công Thương phải theo nguyên tắc và cơ chế thị trường; không để kéo dài gây hệ lụy cho nền kinh tế nhưng thận trọng, đúng qui định của pháp luật, bảo đảm lợi ích cao nhất của nhà nước, người lao động, an sinh – xã hội, an ninh – quốc phòng, môi trường.
Bộ Công Thương vừa có thông tin cụ thể về phương án xử lý 12 dự án kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương.
Cụ thể, tới thời điểm hiện nay, có 6 nhà máy đang được vận hành sản xuất, kinh doanh nhưng bị thua lỗ (Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 – Hải Phòng và DAP số 2 – Lào Cai,Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất, Nhà máy thép Việt – Trung); 3 dự án đang bị dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn (dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ; dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; dự án nhà máy bột giấy Phương Nam); 3 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn (Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất; Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước; Nhà máy sản xuất sơ sợi Đình Vũ – PVTex).
Từ tháng 12/ 2016 đến nay, Ban Chỉ đạo Chính phủ, Bộ Công Thương và các Bộ ngành đã trực tiếp làm việc và có nhiều văn bản chỉ đạo để xử lý các vấn đề tồn tại, vướng mắc ở 12 dự án này.
Cụ thể, các Tập đoàn, Tổng Công ty và Chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án khẩn trương rà soát, đánh giá, làm rõ thực trạng và nguyên nhân các vướng mắc, khó khăn của từng dự án, trên cơ sở đó đề xuất các phương án xử lý cho từng dự án.
Trong đó tập trung vào công tác quản trị doanh nghiệp với các vấn đề cụ thể về tài chính, kỹ thuật của dự án, quản trị doanh nghiệp, vận hành nhà máy, tiêu thụ sản phẩm, đàm phán với đối tác… Các Bộ, ngành nghiên cứu xử lý các vấn đề về cơ chế, chính sách để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về tài chính doanh nghiệp, điều chỉnh điều kiện vay vốn, trả gốc và lãi khoản vay, tạo dựng thị trường, chuyển giao công nghệ… cho các cự án.
Song song với việc xây dựng, thực hiện các phương án xử lý khó khăn của các dự án, Ban Chỉ đạo đã giao cho các cơ quan chức năng (Bộ Công an, Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ) tập trung điều tra, thanh tra, kiểm toán để làm rõ những sai phạm, vi phạm pháp luật ở các dự án.
Xử lý theo nguyên tắc thị trường
Quan điểm của Ban chỉ đạo là kiên quyết xử lý các dự án thua lỗ, kém hiệu quả theo nguyên tắc và cơ chế thị trường; nhà nước không tiếp tục cấp thêm tiền vào các dự án. Tập trung thực hiện tái cơ cấu các dự án, ưu tiên các phương án bán/chuyển nhượng/thoái vốn, đồng thời xem xét thực hiện phá sản/giải thể các doanh nghiệp/dự án không có điều kiện phục hồi theo qui định của pháp luật.
Kiên quyết xử lý các dự án, không để kéo dài gây hệ lụy cho nền kinh tế nhưng phải trên nguyên tắc thận trọng, đúng qui định của pháp luật, bảo đảm lợi ích cao nhất của nhà nước, người lao động, an sinh – xã hội, an ninh – quốc phòng, môi trường. Bảo đảm công khai, minh bạch, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu trong quá trình thực hiện các chủ trương, giải pháp xử lý các dự án. Tiến hành thanh tra, kiểm tra, kiểm toán để xác định và xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân.
Bảo đảm phối hợp đồng bộ giữa các Bộ ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp. Thực hiện đồng bộ các giải pháp, bao gồm các giải pháp về thể chế, chính sách, tăng cường quản trị doanh nghiệp.
Mục tiêu, là xây dựng và tổ chức thực hiện các giải pháp xử lý để sớm chấm dứt tình trạng thua lỗ hoặc hạn chế tối đa thiệt hại cho Nhà nước.
Cụ thể, trong năm 2017, hoàn thành được phương án trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; tổ chức triển khai, tạo chuyển biến về hoạt động và tài chính của các dự án. Phấn đấu đến hết năm 2018 tạo được chuyển biến căn bản trong xử lý tồn tại, yếu kém ở các dự án. Xác định rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân có sai phạm trong quá trình đầu tư, vận hành, khai thác các dự án thua lỗ, kém hiệu quả, trên cơ sở đó hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật của nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng.
Phương án cụ thể
Về phương án cụ thể cho từng dự án, theo Bộ Công Thương, đối với 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón, phương án xử lý là tiếp tục tập trung thực hiện xử lý các khó khăn, vướng mắc theo các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt là các giải pháp liên quan tới quản trị doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các dự án. Sau khi đã hoạt động có hiệu quả sẽ thực hiện cổ phẩn hóa, thoái vốn nhà nước khỏi doanh nghiệp (dự kiến sau năm 2018). Riêng dự án Đạm Ninh Bình phải tiến hành xử lý dứt điểm tranh chấp vướng mắc đối với hợp đồng EPC
Với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi sẽ có 2 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án, bao gồm: Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí miền Trung (BSR-BF) chuyển nhượng/thoái vốn tại Công ty hoặc tái cơ cấu lại Công ty Nhiên liệu sinh học miền Trung.
Với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, Bộ đã đưa ra 4 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án, bao gồm: Tiếp tục triển khai dự án với nhà thầu PVC; tiếp tục triển khai dự án, thanh lý hợp đồng với nhà thầu PVC để tìm nhà thầu khác; dừng triển khai dự án, phá sản Công ty; Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án.
Với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước, có 3 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án, bao gồm: Tạm dừng nhà máy và vận hành trở lại khi thuận lợi; cho thuê tài chính – Bán tài sản; PVOil chuyển nhượng vốn/thoái vốn khỏi dự án.
Với dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên có 3 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án, bao gồm: Bán dự án; kêu gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư góp vốn đầu tư dự án; thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên (TISCO).
Với dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và Nhà máy gang thép Lào Cai, phương án xử lý là tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của dự án.
Theo đó, chủ đầu tư tiến hành đàm phán để sửa đổi lại hợp đồng liên doanh và điều lệ Công ty, trên cơ sở đó tiếp tục triển khai hoàn thiện các hạng mục đầu tư và sản xuất kinh doanh của dự án để nâng cao hiệu quả của toàn dự án.
Cùng đó, thực hiện các biện pháp cải tiến trong quản trị sản xuất kinh doanh để tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và đầu tư trong thời gian tới. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng hoàn thành dây chuyền cán thép 500.000 tấn/năm.
Với dự án Nhà máy đầu tư sản xuất sơ xợi polyester Đình Vũ cũng có 3 phương án được xem xét để xử lý gồm: Khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn; Công ty cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTEX) chuyển nhượng Công ty; phá sản Công ty theo luật định.
Với Công ty TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS) cũng có 3 phương án được xem xét để xử lý đối với doanh nghiệp này, bao gồm: Chuyển đổi sở hữu Công ty DQS thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ; phá sản Công ty DQS theo quy định của pháp luật; tiếp tục tái cơ cấu Công ty DQS.
Với dự án đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam, Bộ Công Thương đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá dự án và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai dự án.
Một số kết quả bước đầu
Song song với quá trình rà soát, đánh giá, xử lý các dự án như nêu trên, trong thời gian qua, với tinh thần khẩn trương, tập trung xử lý ngay những khó khăn, vướng mắc ở từng dự án theo chỉ đạo chung của Chính phủ và Ban Chỉ đạo, đến nay kết quả bước đầu xử lý ở một số dự án đã có những chuyển biến tích cực.
Với nhóm các dự án nhà máy sản xuất phân bón, hiện nay, Nhà máy Đạm Ninh Bình đã vận hành sản xuất trở lại ở mức công suất 85% vào tháng 1/2017 sau gần 6 tháng dừng sản xuất.
Các nhà máy đang vận hành sản xuất ổn định với phương án sản xuất kinh doanh được xây dựng theo hướng tăng cường các biện pháp quản trị doanh nghiệp, tiết giảm các chi phí sản xuất để giảm lỗ.
Kết quả hoạt động trong quý I/2017 của các nhà máy, đặc biệt là nhà máy DAP số 1 – Lào Cai, đạm Hà Bắc đã thực hiện tiết giảm chi phí sản xuất, tiêu hao nguyên nhiên vật liệu đạt và vượt kế hoạch, đồng thời thực tế chi phí biến đổi khi sản xuất các sản phẩm của các nhà máy đã giảm so với trước (DAP 1 – Lào Cai giảm 27%; đạm Hà Bắc giảm 1% và đạm Ninh Bình giảm 6,9%).
Với Nhà máy thép Việt – Trung (VTM), kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong tháng 1và 2/2017 vẫn ghi nhận lỗ. Tuy nhiên, sang tháng 3/ 2017, tình hình sản xuất kinh doanh của VTM có nhiều tiến bộ rõ rệt, sản lượng sản xuất, tiêu thụ quặng sắt và phôi thép đều tăng cao, chất lượng cải thiện hơn và Công ty đã có lãi 28,4 tỷ đồng, góp phần làm giảm bớt lỗ của quý I/2017 xuống còn -39,9 tỷ đồng trên tổng doanh thu đạt 1.165,5 tỷ đồng (bằng 140% so với cùng kỳ năm 2016). Mức lỗ này so với cùng quý I/2016 đã giảm 85%.
Với dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo, các cơ quan đơn vị đã phối hợp với Tổng công ty cổ phần Thép Việt Nam và Hội đồng quản trị Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên (TISCO) hoàn tất việc rút 1.000 tỷ đồng vốn góp của Tổng công ty Đầu tư kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khỏi dự án theo đúng quy định của pháp luật để bảo toàn một phần vốn góp nhà nước tại dự án này.
