BVR&MT – Sông Ngũ Huyện Khê nhiều năm qua trở thành ‘dòng sông chết’ do ô nhiễm nước thải từ các làng nghề. Dự án cải tạo, nạo vét 700 tỷ không biết đến bao giờ mới hoàn thành, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu thanh tra toàn diện.
Dự án cải tạo, nâng cấp sông Ngũ Huyện Khê thuộc hệ thống thủy nông Bắc Đuống với tổng đầu tư gần 680 tỷ đồng được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt điều chỉnh, bổ sung năm 2015, dự kiến hoàn thành trước 31/12/2016.
Thế nhưng, gần 2 năm trôi qua, dự án này vẫn còn dang dở.
Ngày 8/8/2018, Ban QLDA, Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Ninh đã có báo cáo gửi UBND tỉnh giải trình về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu số 1 của dự án.
Theo đó, gói thầu có 3 nhà thầu tham dự hồ sơ dự thầu. 2/3 đơn vị này không đáp ứng tiêu chuẩn trực tiếp liên quan tới kê khai doanh thu từ hoạt động xây dựng; năng lực kinh nghiệm; báo cáo tài chính không được kiểm toán hoặc xác nhận của cơ quan quản lý thuế về việc thực hiện các nghĩa vụ thuế trong các năm 2012 đến 2014.
 |
| Dự án chậm tiến độ gần 2 năm. |
Liên danh trúng thầu (gồm có công ty Thủy lợi 1) là đơn vị duy nhất đáp ứng đủ các tiêu chí này, được giao gói thầu 182 tỷ, tương ứng 42% tổng giá trị gói thầu.
Công ty Thủy lợi 1 đã kê khai hồ sơ năng lực với doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2014 là 280 tỷ đồng; gửi kèm theo đó là các bản sao báo cáo tài chính hợp nhất năm 2014 có doanh thu tương ứng, thể hiện được lập ngày 31/12/2014.
Tuy nhiên, tại một bản báo cáo tài chính hợp nhất cũng được lập cùng ngày (31/12/2014) của công ty Thủy lợi 1, doanh thu của đơn vị này là hơn 191 tỷ đồng. Trong khi đó, Cục Thuế Bắc Ninh lại cho biết, tổng doanh thu năm 2014 của đơn vị chỉ hơn 151,3 tỷ đồng.
Việc bất nhất số liệu trong 2 bản báo cáo tài chính trong cùng một ngày trực tiếp liên quan đến năng lực nhà thầu, từ đó ảnh hưởng tới tiến độ dự án.
Giải thích vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Thương, Phó giám đốc Ban QLDA cho biết: Mấu chốt của việc chậm tiến độ gói thầu cải tạo, năng cấp kè sông do nguồn vốn ngân sách và trái phiếu chậm giải ngân.
 |
| Nhiều nhà máy giấy vẫn ngang nhiên xả rác và nước thải xuống sông. |
“Các nhà thầu đã thi công được khoảng 70% tổng giá trị hợp đồng, tương đương 212 tỷ đồng. Tuy nhiên, vốn ngân sách đưa về mới được 86/379 tỷ đồng. Tỉnh vẫn đang nợ khối lượng công trình đã nghiệm thu của nhà thầu thi công”, ông Thương nói.
Đối với công ty Thủy lợi 1, nhà thầu này mới được thanh toán hơn 40 tỷ đồng, bằng 25% khối lượng công việc đã hoàn thành.
Về việc thi công kè chân móng, mái đê theo kiểu “xôi đỗ”, ông Thương giải thích: Tuyến đê sông Ngũ Huyện Khê nằm trong dự án có chiều dài xấp xỉ 33km, nhưng chỉ kè những điểm xung yếu chứ không phải kè tất cả.
Đối với đoạn đê Phong Khê – nơi có làng nghề sản xuất giấy xả thải ô nhiễm môi trường nhiều nhất vẫn chưa được kè, đại diện Ban QLDA nói, mới nghiệm thu khoảng 400m kè hoàn chỉnh, còn lại, do chưa hoàn thành các hạng mục nên chưa nghiệm thu.
Ngoài nghi vấn năng lực nhà thầu, những lý do khác được cho là nguyên nhân khách quan khiến dự án chậm tiến độ, đó là thực trạng lấn chiếm hành lang đê; rác thải bủa vây mặt bằng thi công tồn tại từ nhiều năm; tình trạng người dân lấn chiếm mặt đê trồng hoa màu…
Sẽ thanh tra toàn bộ dự án
Trao đổi với PV, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tử Quỳnh khẳng định: Cải tạo, nâng cấp sông Ngũ Huyện Khê là dự án trọng điểm của tỉnh, không chỉ cải tạo môi trường, nguồn nước tưới tiêu cho sản xuất, sinh hoạt của người dân mà còn cải tạo cảnh quan…
“Tỉnh sẽ chỉ đạo thanh tra toàn bộ dự án. Nếu có sai phạm ở khâu nào thì sẽ xử lý nghiêm minh. Tôi cũng đang yêu cầu Sở NN&PTNT báo cáo về dự án cũng như các vấn đề liên quan” – ông nói.
Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Đại cũng nói rõ, đã yêu cầu Ban QLDA báo cáo các vấn đề liên quan, trong đó có nội dung năng lực nhà thầu thi công gói thầu số 1.
 |
Theo báo cáo của Sở NN&PTNT gửi UBND tỉnh, việc công ty Thủy lợi 1 sử dụng 2 bản báo cáo tài chính đã được kiểm toán để tham gia đấu thầu, cơ quan thẩm quyền cần xác minh, làm rõ theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, mấu chốt là một dự án trọng điểm của tỉnh nhưng hoàn toàn bị động về nguồn vốn; quá trình lập dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách và trái phiếu chính phủ, nhưng tới nay mới được giải ngân 86/379 tỷ đồng.
Ban QLDA đang tiếp tục kiến nghị lên các cấp để được bố trí nguồn vốn. Điều đó đồng nghĩa với việc con sông Ngũ Huyện Khê sẽ tiếp tục “hấp hối” vì phải chờ vốn, và chờ đợi việc xác minh năng lực đơn vị tham gia thi công, cải tạo một dự án trọng điểm liên quan tới 4 huyện thị trên toàn vùng Kinh Bắc.
