BVR&MT- Chẳng biết tự bao giờ, cây hành cây tỏi đã bám rễ ở đất này và sống với người dân đất đảo lâu đến thế. Nhiều năm qua, nhiều vụ mùa trôi qua có những được mất cay đắng và hoan hỉ vụ bội thu bội giá, nhưng chưa khi nào người trồng hành tỏi ở Lý Sơn lại phụ giống cây trồng đặc biệt ở hòn đảo được tạo nên từ miệng núi lửa đã tắt hàng triệu năm như thế.
Nằm cách đất liền gần 18 hải lý, đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) còn được gọi là Cù Lao Ré, một vùng đất nổi tiếng từ lâu với nghề trồng hành tỏi. Thời điểm này là những ngày cao điểm người dân thu hoạch hành. Người ta vẫn thường biết đến đặc sản tỏi của lý sơn, nhưng ít ai biết rằng nơi đây cũng là vương quốc của hành. Những ruộng hành lá xanh mướt, củ thẫm đỏ mọng mùa. Đó là thành quả của đất, của người với những giọt mồ hôi, nước mắt và cả những nụ cười tươi rói trên khuôn mặt được mùa vụ bội thu của người dân mang sắc màu ấm no của vùng cát trắng. Giữa trời, biển bao la, cây tỏi, cây hành nhỏ bé vẫn mạnh mẽ vươn lên từ cát trắng. Ngoài nghề đi biển, cây hành, tỏi là nguồn sống của bao người dân Lý Sơn chân chất thật thà nơi đầu sóng ngọn gió theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng này.
Mùa thu hoạch hành, người dân Lý Sơn cần mẫn ra đồng để nhặt những thành quả của cả mùa vụ. Bà Trần Thị Huyền, người dân trồng hành vụ mùa năm nay cứ cười típ mắt khi nhìn những búi hành đầy sức sống được thu hoạch từ dải cát đưa lên xe cút kít. “Trên huyện đảo Lý Sơn nhỏ bé này bất cứ một cây nào nói chung, cây hành tỏi nói riêng điều được trồng trên ruộng cát trắng phẳng lỳ. Lớp cát này được nông dân ngoài biển khơi đem về lên bề mặt ruộng từ 2-3 cm. Những củ tỏi, củ hành hay bất cứ loại cây nào ở đây cũng được trồng trên ruộng cát trắng phẳng lỳ. Lớp cát trắng này được bà con nhân dân chúng tôi khai thác từ biển đem về phủ lên bề mặt ruộng để trồng cây, tạo nên đặc sản mà chỉ xứ đảo này mới có đấy. Điều đặc biệt ở đây là bất cứ loại cây gì khi được đem về đây trồng, quả cũng sẽ cho vị ngọt, thơm hơn rất nhiều so với giống ban đầu!”, vừa luôn tay thu hoạch, bà huyền vừa kể chuyện.
Giữa cái nắng biển chan hòa, việc trồng hành nơi đây cũng chẳng mấy dễ dàng như ở trong đất liền. Hành không dễ trồng, nhưng cũng chẳng kén đất, chẳng kén tay người trồng. Những ruộng hành ở đây cứ lớn lên như cái lẽ phải thế để không phụ công người trồng. Và đổi lại, hành hay tỏi đều được bà con chú ý chăm bón hết sức cẩn thận. Nguồn nước dùng để phục vụ việc trồng trọt được lấy từ những giếng đào nước lợ sâu dưới lòng đất ở độ sâu khoảng 9 đến 10m. Lý Sơn có tổng diện tích khoảng 550 ha nông nghiệp. Mỗi năm, Lý Sơn trồng một vụ hành, một vụ tỏi xen canh với các loại cây ngắn ngày khác. Người dân nơi đây thực hiện phương châm “không cho đất nghỉ, đất ngừng tay ta” để thu được hàng nghìn tấn hành tỏi.
Nói thì dễ vậy, nhưng công đoạn làm đất, xuống giống, tưới nước, chăm bón, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch và bán sản phẩm là cả một quá trình dài mà nếu không phải là người đất đảo thì chẳng mấy ai hiểu được nỗi khó khăn vất vả đó. Đó không chỉ là mồ hôi công sức, mà đó còn là niềm tin của mùa bội thu, niềm tin của sản phẩm đặc biệt mà hương vị chỉ riêng đất đảo này mới có. Chẳng thế mà Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp chứng nhận công nhận nhãn hiệu hành – tỏi Lý Sơn.
Thời điểm này, bà con nông dân Lý Sơn đang khẩn trương thu hoạch vụ hành mùa. Đây được coi là vụ hành chính vụ trong năm. Theo bà Hiền cho biết, thì vụ hành năm nay do thời tiết thuận lợi, ít sâu bệnh nên sản lượng cho thu hoạch khá cao, ước mỗi sào diện tích cho thu hoạch từ 500 – 600kg. Sản phẩm hành tỏi của Lý Sơn đã khẳng định được thương hiệu trong và ngoài nước. Thông thường giá mỗi kg hành ngoài thị trường là dao động từ 35.000 – 40.000 kg. Với giá bán này thì bà con nông dân ba xã trên huyện đảo thu về hơn 168 tỷ đồng.
Thu hoạch xong vụ hành bây giờ, bà con lại bắt tay tiếp tục sản xuất tỏi Đông Xuân khi cái tết đang cận kề, để nâng cao thu nhập. Nhìn những ruộng hành vào mùa thu hoạch với cao chát tiếng gió biển, í ới tiếng người gọi nhau, rầm rì những tiếng đất trở mình trong từng ruộng hành mới thấy người dân đất đảo này cần mẫn đến mức nào. Trong cái cần mẫn ấy, vẫn toát lên những nụ cười hạnh phúc, vẫn toát lên vẻ đẹp của sự lao động, vẻ đẹp thuần khiết nhất.
Minh Ngọc – Huy Thịnh
