BVR&MT – Thời gian qua, công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện quyết liệt và hiệu quả. Tuy nhiên, trước diễn biến phức tạp của thời tiết do biến đổi khí hậu, nắng nóng, khô hạn, tiềm ẩn nguy cơ cao cháy rừng bất cứ lúc nào, để chủ động thực hiện hiệu quả công tác PCCCR, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra, việc thực hiện phương châm “bốn tại chỗ” là giải pháp quan trọng, góp phần phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững.
Chủ động từ cơ sở
Toàn tỉnh có 171.606ha diện tích rừng và đất lâm nghiệp, trong đó rừng đặc dụng khoảng 16.000ha, rừng sản xuất 123.638ha, rừng phòng hộ gần 32.000ha. Diện tích rừng tập trung chủ yếu tại các huyện: Tân Sơn, Thanh Sơn, Yên Lập, Hạ Hòa, Đoan Hùng. Thời tiết hanh khô kéo dài đã xảy ra một số vụ cháy rừng tại Thanh Sơn, Tân Sơn, Cẩm Khê, Thanh Thủy. Tuy nhiên, việc chủ động phòng ngừa, ứng phó từ cơ sở theo phương châm “bốn tại chỗ” (lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ, chỉ huy tại chỗ) đã hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra.
Trước mỗi mùa khô hanh, nắng nóng, các địa phương kiện toàn tổ, đội PCCCR cộng đồng, kiểm tra, giám sát các chủ rừng, hộ, cá nhân thực hiện việc xử lý thực bì đúng quy định. Lực lượng kiểm lâm địa bàn hướng dẫn các địa phương xây dựng phương án PCCCR, làm đường băng trắng cản lửa tại các vị trí rừng giáp ranh có nguy cơ cháy cao.
Đồng chí Hoàng Thanh Liêm – Chủ tịch UBND xã Thu Ngạc, huyện Tân Sơn thông tin: “Địa bàn xã rộng, diện tích đất rừng, lâm nghiệp lớn, tập trung đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống với thói quen sản xuất chủ yếu dựa vào rừng, vì vậy công tác PCCCR được địa phương chủ động thực hiện. Xã kiện toàn 15 tổ PCCCR với gần 500 lượt người tham gia, trang bị vật tư: Cuống, xẻng, đèn pin… phục vụ công tác PCCCR; hướng dẫn người dân đăng ký lịch xử lý thực bì, công tác thông tin báo cáo, phối hợp xử lý khi có cháy rừng xảy ra”.
Đặc biệt, công tác tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm PCCCR trong cộng đồng dân cư được các địa phương chú trọng, góp phần không nhỏ trong thực hiện PCCCR trên địa bàn. Ông Nguyễn Văn Thắng, người dân xã Ca Đình, huyện Đoan Hùng cho biết: “Rừng là tài sản quý nên trong những ngày nắng nóng chúng tôi tuyệt đối không mang lửa vào rừng, nghiêm túc chấp hành quy định xử lý thực bì theo đúng hướng dẫn của cán bộ kiểm lâm, chính quyền địa phương. Đồng thời, phối hợp với tổ PCCCR khu dân cư thường xuyên nhắc nhở trẻ chăn trâu không đốt lửa nướng khoai, sắn ven đồi, bìa rừng, tổ chức tuần tra những điểm nguy cơ cao xảy ra cháy rừng”.
Toàn tỉnh đã kiện toàn 1.056 tổ, đội PCCCR cộng đồng với 1.000 thành viên. Lực lượng bảo vệ rừng từ cơ sở theo phương châm “bốn tại chỗ” đã góp phần quan trọng giảm thiểu, hạn chế thiệt hại do cháy rừng, rừng được bảo vệ và phát triển tốt hơn, duy trì độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt 40%.
Tăng cường “bốn tại chỗ”
Đồng chí Trần Ngọc Cường – Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: “Theo thông tin của Đài Khí tượng thủy văn khu vực Việt Bắc, thời gian tới trên địa bàn tỉnh thời tiết hanh khô sẽ tiếp tục kéo dài, nguy cơ xảy ra cháy rừng là rất lớn. Để chủ động các biện pháp PCCCR, giảm thiểu cháy rừng và thiệt hại do cháy rừng gây ra, Chi cục Kiểm lâm yêu cầu Hạt Kiểm lâm triển khai đồng bộ các biện pháp PCCCR. Hàng năm, Chi cục tổ chức diễn tập PCCCR, tập huấn sử dụng các ứng dụng trên nền tảng số về theo dõi và cảnh báo cháy rừng. Song song với đó, chỉ đạo các Hạt Kiểm lâm tăng cường quản lý, giám sát nguồn lửa, nguồn nhiệt, kiểm lâm phụ trách địa bàn phối hợp với các lực lượng liên quan, địa phương bố trí các điểm chốt chặn, trạm kiểm soát, thực hiện canh gác, bảo vệ an toàn khu vực rừng để giảm thiểu tối đa thiệt hại do rừng gây ra. Chủ động thực hiện phương án “bốn tại chỗ”, không để xảy ra cháy lớn, huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ xử lý ngay khi mới phát hiện cháy rừng. Chi cục Kiểm lâm tỉnh tăng cường phối hợp với Chi cục Kiểm lâm vùng I, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Việt Bắc theo dõi sát diễn biến thời tiết, khí hậu của từng vùng, kết hợp kiểm tra, xác định cụ thể các khu vực trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng, thông tin kịp thời trên các phương tiện thông tin đại chúng, các bản tin dự báo, cảnh báo cháy rừng đối với từng khu vực để chính quyền địa phương, các đơn vị có liên quan và chủ rừng chủ động triển khai phương án PCCCR”.
Thực tế cho thấy, khu vực xảy ra cháy chủ yếu là rừng sản xuất với lớp thảm thực bì dày, khô, dễ bén lửa cùng với việc người dân chưa hoàn toàn tuân thủ kỹ thuật xử lý, đốt thực bì nên dễ gây ra tình trạng cháy lan. Vì vậy, các địa phương, ngành chức năng tăng cường công tác tuyên truyền; gắn giao khoán bảo vệ rừng, cho thuê rừng và đất lâm nghiệp với ký cam kết bảo vệ rừng, PCCCR và xây dựng quy ước, hương ước bảo vệ rừng đến từng khu dân cư, bản làng. Các Hạt Kiểm lâm tham mưu cho UBND cấp huyện chỉ đạo Ban Chỉ đạo PCCCR kiện toàn Ban Chỉ huy PCCCR, nâng cấp, bổ sung các phương tiện chữa cháy tại cơ sở.
Đồng chí Nguyễn Duy Vững – Hạt Trưởng Hạt Kiểm lâm Yên Lập khẳng định: “Các địa phương trên địa bàn huyện đã hưởng ứng, xây dựng phương án cụ thể bảo vệ rừng, đồng thời bố trí lực lượng trực 24/24 giờ tại các khu rừng trọng điểm, tuần tra tại những nơi có nguy cơ dễ cháy trong đợt cao điểm mùa khô. Lực lượng kiểm lâm cũng yêu cầu các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trên địa bàn đăng ký thời gian đốt xử lý thực bì trồng rừng, đốt nương làm rẫy với khu dân cư, cán bộ kiểm lâm địa bàn; phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước đối với tập thể, cá nhân nếu để xảy ra cháy rừng, phá rừng trên địa bàn quản lý”.
Nhằm chủ động PCCCR các ngành chức năng, chính quyền các cấp đã hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị chủ rừng và hộ, cá nhân có rừng dễ cháy tiến hành vệ sinh rừng, xử lý thực bì bằng biện pháp phát dọn, đốt trước để giảm vật liệu cháy trong rừng; tu bổ đường băng, tạo mới các đai cản lửa ven rừng để tăng khả năng ngăn cháy lan, chia cắt, ngăn cách khu rừng dễ cháy với đường giao thông, khu dân cư; tu sửa bảng tuyên truyền bảo vệ rừng, biển cấm lửa; mua sắm, trang bị thêm các phương tiện, dụng cụ chữa cháy cho các tổ, đội PCCCR ở cơ sở.
Với phương châm “phòng là chính, chữa cháy phải khẩn trương, kịp thời và triệt để”, trong những ngày nắng nóng có nguy cơ cháy cao, chủ rừng và lực lượng kiểm lâm tổ chức trực cháy thường xuyên theo phương châm “bốn tại chỗ” để nhận thông tin, tuần tra, canh gác đối với các khu rừng dễ cháy nhằm sớm phát hiện lửa rừng và huy động lực lượng chữa cháy kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra.
