BVR&MT – Phong hóa hóa học, quá trình CO2 bào mòn đá trở thành các hạt trầm tích nhỏ, có thể diễn ra nhanh hơn nhiều so với các giả định khoa học trước đây và có khả năng chống lại một số ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Đó là kết quả nghiên cứu công bố mới đây trên Tạp chí Scientific Report.
Các nhà khoa học thường cho rằng quá trình phong hóa hóa học sẽ diễn ra này sẽ xảy ra từ hàng trăm đến hàng triệu năm, có thể giúp giảm nhẹ xu hướng nóng lên của Trái Đất nhưng với tốc độ cực chậm. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ ra rằng thay vì mất đến hàng triệu năm, quá trình này có thể diễn ra trong hàng chục ngàn năm.
Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Theodore Them, công tác tại Đại học bang Florida và Phòng Thí nghiệm Từ trường Quốc gia Hoa Kỳ, cho hay: “Gia tăng phong hóa hóa học là một trong những phản ứng tự nhiên của Trái Đất trước sự gia tăng lượng khí CO2. Tin tốt là quá trình này có thể giúp cân bằng các ảnh hưởng tiêu cực của việc tiêu thụ nguyên liệu đốt, chặt phá rừng và các hoạt động nông nghiệp. Tin xấu là quá trình sẽ không thể chống lại lượng khí dư CO2 trong khí quyển mà con người thải ra trong ít nhất vài ngàn năm tới.”
Khí hậu đang ấm dần lên do nồng độ CO2 trong khí quyển tăng. Điều này thúc đẩy phong hóa hóa học, quá trình này tiêu thụ lượng CO2 từ khí quyển, giúp làm giảm tác động của hiệu ứng nhà kính và hạ nhiệt bầu khí quyển.
Để đưa ra kết luận này, các nhà khoa học đã xác định tỉ lệ đá bị phá vỡ do phong hóa hóa học trong giai đoạn Trái Đất nóng lên nhanh ở thời kỳ đầu kỷ Jura – khoảng thời gian xảy ra sự tuyệt chủng lớn nhất khoảng 183 triệu năm trước.
Sử dụng các thiết bị phân tích hiện đại nhất của Nhóm địa hóa học Phòng thí nghiệm Từ trường Hoa Kỳ, các nhà nghiên cứu đã phân tích và đo đạc các nguyên tố vi lượng trong các mẫu đá.
Tiến sĩ Them chia sẻ: “Chúng tôi nhận thấy rằng mặc dù quá trình phong hóa hóa học tăng đáng kể trong suốt khoảng thời gian này, nhưng cũng không nhanh như giả thuyết đặt ra cho sự kiện này”. Tuy nhiên, điều thực sự đáng chú ý ở đây là khả năng phản ứng của hành tinh trước những thay đổi môi trường trong khoảng thời gian ngắn.
Các nhà nghiên cứu cũng cho hay, phong hóa hóa học gia tăng cũng có thể gây ra những hệ lụy. Các đại dương đã thiếu oxy trên diện rộng do dư thừa chất dinh dưỡng từ trầm tích mà các cấu trúc đá bị phá vỡ chảy vào các đại dương trong suốt giai đoạn đầu kỷ Jura.
Nghiên cứu dự đoán Trái đất nóng lên sẽ dẫn đến nhiều thay đổi về khí hậu trong tương lai, làm gia tăng lượng mưa, mực nước các con sông và các chất dinh dưỡng vận chuyển đến các vùng duyên hải. Điều này có thể sẽ làm tăng cả quy mô và thời gian của quá oxy hóa khử ở các vùng biển, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sinh vật ở những khu vực này.
Giáo sư Geology Jeremy Owens, Đại học bang Florida, đồng tác giả nghiên cứu khẳng định rằng: “Hiểu được sự thay đổi khí hậu ở thời kỳ cổ đại sẽ giúp chúng ta dự đoán được thời điểm, tác động và các phản ứng của môi trường để tiên đoán tốt hơn kịch bản khí hậu trong tương lai.”
Các tác giả khác của nghiên cứu gồm Benjamin Gill, Đại học Bách khoa Virginia (Mỹ), David Selby và Darren Gröcke – Đại học Durham (Anh) và Richard Friedman – Đại học British Columbia (Canada).
Đức Anh/ news.fsu.edu
