BVR&MT – Moulouya, một trong những con sông dài nhất Maroc, đã không thể hòa vào đại dương như trước, do biến đổi khí hậu và tình trạng khai thác quá mức. Dòng chảy của con sông đã yếu và đây là tiếng chuông cảnh báo về hoạt động khai thác nước quá mức của con người dẫn đến dòng sông cạn kiệt.
Con sông Moulouya dài 500 km, từng được ví như chiếc phao cứu sinh cho những người nông dân trong khu vực gần biên giới Algeria, đã không thể đổ ra biển, mà thay vào đó nó bị chia cắt với Địa Trung Hải bằng một bãi cát. Nhà môi trường người Maroc Mohamed Benata (M.Bê-na-ta) đã ghi lại những bức hình về vùng đất khô cằn, nơi từng là cửa sông Moulouya trù phú, nhưng sau nhiều năm do hạn hán và bị khai thác quá mức, nơi hợp lưu giữa dòng sông này với biển lớn chỉ còn là bãi cát khô cằn.
Đây là lần đầu tiên sông Moulouya ngừng đổ ra biển. Khi nước sông giảm xuống mức thấp, nước mặn dần dần xâm chiếm các mạch nước ngầm chung quanh lòng sông và ăn sâu vào đất liền tới 15 km, phá hủy sinh kế của những người nông dân sống ở hai bên bờ. Bên ngoài làng Karbacha, anh Ahmed Hedaoui, 46 tuổi, sở hữu một số trang trại trồng dưa cho biết, anh đã chi tới 300 nghìn dirham (khoảng 34 nghìn USD) để cải tạo đất, lắp hai máy bơm để tưới nước, nhưng không thu lại được gì bởi tình trạng khô cằn. Người nông dân này cho biết, mọi thứ đều chết vì hầu như không có mưa và dòng sông thì nhiễm mặn. Năm nay, dưa của anh Ahmed Hedaoui nhạt mầu, vàng úa và biến dạng.
Thông thường nước biển chứa khoảng 35 g muối trong mỗi lít nước, trong khi nước ngọt chỉ chứa chưa đầy 0,5 g. Thế nhưng con sông Moulouya này chứa tới 7 g muối. Theo nhà môi trường Benata, đây chính là thảm họa với động vật hoang dã trong khu vực. Hiện cửa sông Moulouya cũng đang ngập đầy rác, phá hủy một trong những khu bảo tồn thiên nhiên phong phú nhất khu vực. Những người nông dân ở đây không thể dùng nước sông để tưới cho cây trồng. Xâm nhập mặn đe dọa cuộc sống của những người nông dân như anh Mustapha, người đang trồng a-ti-sô gần đó. Do thiếu nước, trang trại của anh hiện chỉ còn một phần ba diện tích đất có thể sử dụng trong tổng số 57 ha mà anh đã canh tác.
Giới chuyên gia cho rằng, việc quản lý nước chưa hợp lý và xây dựng quá nhiều cơ sở hạ tầng đã gây ảnh hưởng đến dòng sông Moulouya. Hiện có tới hai trạm bơm nước và ba con đập trên dòng sông Moulouya. Bộ Nông nghiệp Maroc dự báo, hạn hán sẽ còn tồi tệ hơn trong những thập kỷ tới, với lượng mưa giảm 11% và nhiệt độ trung bình tăng 1,3ºC vào năm 2050. Điều này có thể khiến trữ lượng nước tưới tiêu giảm đi 25%. Đối với những người nông dân sống ở lưu vực sông Moulouya, cuộc khủng hoảng đang hiện hữu. Việc người nông dân không thể canh tác sẽ làm họ mất đi sinh kế, đẩy nhiều người vào cảnh nghèo đói và có nguy cơ phải rời bỏ quê hương đi nơi khác tìm kế sinh nhai. Và, đây không chỉ là câu chuyện của riêng người dân sống trong lưu vực sông Moulouya, mà còn là lời cảnh báo về vấn đề khai thác nguồn nước quá mức, cũng như các hành động hủy hoại môi trường đe dọa trực tiếp tới cuộc sống của con người.
