BVR&MT – Tình trạng khai thác vàng trái phép có dấu hiệu bùng phát trở lại tại khu vực xã Minh Lương và một phần xã Nậm Xé, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
Theo ông Lê Xuân Quỳnh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Văn Bàn, thời gian gần đây, nhiều người đổ về khu vực rừng Vầu, Pú Mẹ, Cột Cờ… trên địa bàn các xã Minh Lương, Nậm Xé, huyện Văn Bàn để khai thác vàng trái phép.
Đáng báo động là tình trạng người dân dựng lán trại để thực hiện việc góp nhặt, đào xuyên vào rừng lấy quặng, tìm kiếm vàng, làm mất an ninh trật tự địa phương và phá hoại rừng phòng hộ, gây ô nhiễm môi trường.
Theo tìm hiểu của lực lượng chức năng, nhiều “chủ bưởng” (cai vàng) đến từ Thái Nguyên, Yên Bái, Lai Châu và có cả người địa phương. Các “chủ bưởng” này đều là người có nhiều năm lăn lộn đất vàng tứ xứ… thường đầu tư một vài lỗ (hầm lò hàm ếch) để tìm kiếm nẹp vàng. Các hầm lò có thể sâu từ vài chục đến cả trăm mét, ở dưới rẽ nhánh tứ phía để bám nẹp. Ước tính, mỗi mét đào sâu, họ phải mất khoảng 3 – 4 triệu đồng để nuôi nhân công, máy móc, dầu mỡ và các chi phí khác.
Khu vực “vàng tặc” lộng hành tập trung chủ yếu ở rừng Vầu và Pú Mẹo. Ở đây, có cả người dân đi mót vàng lẫn “chủ bưởng” thuê người về làm. Khu vực này rất khó tiếp cận, chỉ có thể di chuyển bằng các lối mòn dân sinh. Hàng chục lán trại được dựng làm chỗ ở cho phu vàng, ngay sát “khai trường” đào đãi vàng lậu. Mỗi mét đất xung quanh bị đào xới nham nhở, lật tung, đất đá đổ vương vãi khắp nơi. Nạn “vàng tặc” đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong khu vực do các đối tượng sử dụng lượng lớn hóa chất độc hại để chiết tách vàng. Mặt khác, lao động tham gia khai thác vàng được thuê chủ yếu là đối tượng lang thang, nghiện ma túy, ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương. Điều đáng nói là nơi các đối tượng đang khai thác vàng trái phép nằm trong khu vực 300ha rừng phòng hộ, cho thấy đã có sự buông lỏng quản lý của các cấp dẫn tới nạn khai thác vàng trái phép có cơ hội bùng phát trở lại. Thống kê của ngành chức năng đến đầu tháng 8/2021, khoảng hơn 80 đối tượng là chủ của hơn 122 lán trại, gần 300 lao động chui và hơn 90 hầm lò khai thác trái phép trên địa bàn.
Để lập lại trật tự kỷ cương về an ninh trật tự, bảo vệ môi trường từ giữa tháng 8/2021 đến đầu tháng 9/2021, ngành chức năng đã huy động lực lượng tổ chức cưỡng chế đối với những lán trại chưa tự giác dỡ bỏ, đồng thời phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh kiểm tra, thống kê để lên kế hoạch đánh sập toàn bộ hầm lò khai thác trái phép trong khu vực điểm mỏ.
Chính quyền huyện Văn Bàn phối hợp cùng với Công an và các lực lượng kiểm tra cưỡng chế, đưa 10 trường hợp ra khỏi khu vực khai thác vàng trái phép, xử lý 64 trường hợp vi phạm về tạm trú, cư trú. Lực lượng Công an tổ chức 3 điểm chốt (mỗi điểm 10 người) để ngăn chặn việc tiếp tế lương thực, thực phẩm lên trên lán trại và ngăn các đối tượng quay trở lại khu vực hầm lò khai thác. Trước khi thực hiện cưỡng chế, lực lượng chức năng và chính quyền huyện Văn Bản tổ chức tuyên truyền cho người dân và một số “chủ bưởng” tự giác dỡ bỏ lán trại ở khu vực đang khai thác vàng trái phép.
Lực lượng Kiểm lâm tăng cường quản lý diện tích rừng phòng hộ đã được giao và chịu trách nhiệm nếu để tình trạng khai thác vàng trái phép trong khu vực rừng phòng hộ tái bùng phát sau đợt truy quét này. Chính quyền địa phương phối hợp Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh nhanh chóng tổ chức triển khai việc đánh sập các hầm lò khai thác vàng trái phép tại điểm mỏ Minh Lương, huyện Văn Bàn.
