BVR&MT – Đi đầu tại địa phương khi mang giống cam sành đất miền Tây, nhiều người không nghĩ đôi vợ chồng ấy sẽ thành công, nhưng rồi mỗi năm thu hàng trăm triệu từ vườn cam sành trên đất cao nguyên khiến mọi người đều phải khâm phục nghị lực vượt khó và cả sự sáng tạo cũng như quyết tâm làm kinh tế của đôi vợ chồng này.
Những ngày khốn khó, hai vợ chồng anh Phan Minh Tân (thôn Phú An, xã Ia Le, huyện Chư Pưh, Gia Lai) vẫn còn nhớ như in. Mảnh đất vườn của vợ chồng anh Tân được trồng những trụ tiêu. Nhưng đúng vào thời điểm giá hồ tiêu biến động mạnh, sâu bệnh trên cây hồ tiêu diễn biến phức tạp, vườn hồ tiêu của gia đình bị chết dần, năng suất giảm. Năm 2015, anh mua thêm đất và dự định sẽ trồng lại hồ tiêu. Nhưng rồi vẫn không thể khắc phục được.
Không cam chịu với cuộc sống vất vả và sự thất bại, vợ chồng anh Tân đã chịu khó học hỏi tìm một hướng đi mới về phát triển kinh tế mong đưa kinh tế gia đình thoát nghèo. Nhận thấy nhiều nơi trong và ngoài huyện trồng cam sành cho hiệu quả kinh tế cao, nhiều hộ đã thoát nghèo từ cây trồng này. Trong chuyến thăm người quen ở tỉnh Bình Phước, thấy mô hình trồng cam sành miền Tây đem lại hiệu quả kinh tế cao, lại có thể trồng trên đất cát pha, anh Tân bàn bạc với vợ đi đến một quyết định táo bạo đó là cải tạo vườn tiêu để trồng 2.700 gốc cam sành. Ngày vợ chồng anh phá bỏ vườn tiêu, hàng trăm hộ dân quanh đó đã không khỏi bất ngờ và cho rằng vợ chồng anh sai lầm. Bởi đất đai vùng này phù hợp với cây tiêu hơn là với các loại cây ăn trái và cây có múi, nhiều người không tin tưởng vợ chồng anh sẽ thành công.
Sau khi phá bỏ vườn tiêu, anh Tân và vợ đi khắp nơi tìm hiểu về giống cam sành. Anh nhận thấy có rất nhiều loại cam sành ở các vùng khác nhau, nhưng giống cam sành miền tây có vẻ phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu vùng cao nguyên này nên anh quyết định mang giống về trồng. Gần 3.000 gốc cây giống cam sành đã được anh đưa về và là người đầu tiên mang cam sành miền tây trồng ở đất này. Tuy nhiên, dù đã được người quen hướng dẫn về kỹ thuật trồng cây cam sành nhưng thời gian đầu anh Tân cũng gặp nhiều khó khăn trong khâu chăm sóc.
Để cây cam phát triển tốt, anh thường xuyên lặn lội xuống các nhà vườn ở miền tây để học hỏi kinh nghiệm, đồng thời lên mạng internet học hỏi thêm kỹ thuật. Theo anh Tân, trồng cam ít tốn công và số vốn bỏ ra cũng ít hơn so với trồng hồ tiêu, cây cam sành lại có thể trồng được trên rất nhiều loại đất. Điều quan trọng là phải chủ động được nguồn nước tưới. Lúc cây cam còn nhỏ, gia đình anh đã sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm nhằm giữ độ ẩm cho cây.
Sau những vất vả và cả khó khăn ban đầu, vườn cam sành đầu tiên nơi đây đã cho thu bói trên 12 tấn cam, thu lời trên 200 triệu đồng. Chia sẻ về kỹ thuật trồng cam sành, anh Tân cho biết: “Trồng cam sành không khó nhưng phải nắm vững kỹ thuật, từ cách chọn giống đến các khâu chăm sóc, bón phân, xịt thuốc… làm sao để cam cho trái đều, quả không bị sâu bệnh. Để phòng sâu bệnh cho cây cam, ngoài việc xịt thuốc bảo vệ thực vật chuyên dụng theo định kỳ, nhà vườn cần tưới nước thường xuyên để rửa các loại nấm bệnh, côn trùng bám đậu trên lá. Đặc biệt, từ khi cây ra hoa kết trái đến khi thu hoạch, nhà vườn cần bón đủ phân và đảm bảo nguồn nước tưới”. Để hạn chế sâu bệnh, anh Tân còn tỉ mỉ bọc lưới xốp cho từng quả. Anh cho biết: “Bọc lưới xốp cho từng quả cam tốn công hơn nhưng vừa hạn chế được sâu bệnh, quả cam lại không bị rám nắng, giữ màu xanh đẹp, cho nhiều nước”.
Hiện nay, vườn cam của anh cho quả to và đẹp không thua kém cam sành trồng ở miền Tây. “Tuy mới thu bói nhưng quả cam nặng khoảng 0,6 kg, ruột vàng, hương vị đậm đà. Là cam vườn, không có chất bảo quản nên tôi bán rất chạy, có ngày xuất bán 3-4 tạ. Cam chín đồng loạt và được thương lái đến tận vườn mua. Nhiều người tiêu dùng biết tiếng cũng gọi điện đặt hàng. Gần cả chục tấn cam được mua hết. Nhiều người cũng đến vườn cam của chúng tôi để học hỏi kinh nghiệm về trồng ở vườn nhà. Từ đầu mùa tới giờ, gia đình tôi thu được 12 tấn với giá bán trung bình 20.000 đồng/kg, thu về 240 triệu đồng. Vụ sau chắc chắn sản lượng sẽ cao hơn năm nay, có thể thu về hơn 300 triệu mỗi vụ” – anh Tân hồ hởi cho biết.
Theo tính toán của anh Tân, với sự phát triển này, mỗi năm anh có thể thu 300-400 triệu mỗi vụ khi cây cam cho trái ổn định. “Trước đây cả nhà chỉ trông chờ vào vài ba tấn tiêu nhưng thường xuyên thua lỗ, không đủ ăn, sau khi đi học hỏi khắp nơi về cây cam sành để trồng tại diện tích vườn đã giúp gia đình có điều kiện hơn để nuôi các con ăn học đầy đủ. Đất ở đây rất hợp.”, anh Tân xởi lởi cho biết. Từ trồng cam sành mà đến nay đời sống gia đình anh Tân được cải thiện rõ rệt.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Văn Đặng-Chủ tịch Hội Nông dân xã Ia Le, cho biết: “Mô hình trồng cam sành của gia đình anh Tân đang phát huy hiệu quả. Chúng tôi đang khuyến khích hội viên nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên những vùng đất hồ tiêu bị chết. Bên cạnh đó, Hội Nông dân xã sẽ phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cho cây cam cũng như các loại cây ăn quả để từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện”.
Minh Ngọc
