BVR&MT – Rừng Trần Hưng Đạo là một khu rừng nguyên sinh, diện tích 201,7 ha nằm dưới chân núi Slam Cao thuộc hai xã Tam Kim và Hoa Thám của huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Ngày 22 tháng 12 năm 1944 đã diễn ra sự kiện thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam với 34 chiến sĩ dưới sự chỉ huy của đại tướng Võ Nguyên Giáp.
75 năm trôi qua, những dấu tích thuở đầu với 34 chiến sĩ đội tuyên truyền giải phóng quân đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị lịch sử. Nơi đây vẫn lưu giữ những dấu tích diễn biến của hai trận đánh đầu tiên chiếm đồn Phai Khắt và đồn Nà Ngần sau 3 ngày thành lập và giành thắng lợi, đã tạo được tiếng vang lớn, cổ vũ phong trào cách mạng trong khu căn cứ, mở đầu truyền thống đánh tiêu diệt, đánh chắc thắng, đánh thắng ngay từ trận đầu của Quân đội nhân dân Việt Nam.….
Trận đánh đồn Phai Khắt là một khởi đầu gian khó, nhưng là điểm đầu cho những chiến thắng lớn lao sau này trong công cuộc giành tự do độc lập thống nhất đất nước của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo đã gắn liền với truyền thống lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Từ khu rừng thiêng, Quân đội nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo, rèn luyện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với dân tộc đã làm nên những kỳ tích vĩ đại trong suốt chặng đường 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, quân đội Nhân dân Việt Nam đã trưởng thành từ 34 chiến sĩ nay đã lớn mạnh, sánh vai cùng các nước trong khu vực và trên thế giới.
Đặc biệt Khu di tích Quốc gia rừng Trần Hưng Đạo còn là nơi lưu trữ những địa danh, hiện vật gắn liền với giai đoạn lịch sử đặc biệt quan trọng của đất nước, có giá trị lịch sử đặc biệt quan trọng đối với cách mạng Việt Nam; gắn liền với sự nghiệp hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và cuộc đời hoạt động của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Khu rừng có 4 điểm di tích: Địa điểm thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân ngày 22/12/1944; lán nghỉ, bếp ăn; mỏ nước phục vụ nước sinh hoạt; Đỉnh Slam Cao – nơi đồng chí Võ Nguyên Giáp và Ban chỉ huy Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đặt trạm quan sát.
Trong khu rừng có bức phù điêu 34 chiến sĩ và hình ảnh cây sau sau già, nơi giương cao lá cờ đỏ sao vàng chứng kiến sự ra đời của Đội VNTTGPQ. Cũng tại địa điểm này, Năm 1994, kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Nhà bia tưởng niệm 34 chiến sĩ tiên phong của Quân đội nhân dân Việt Nam được xây dựng, 4 mặt bia khắc chữ vàng toàn văn bản Chỉ thị thành lập Đội VNTTGPQ của lãnh tụ Hồ Chí Minh; 10 lời thề danh dự do đồng chí Võ Nguyên Giáp đọc trong lễ tuyên thệ (sau này trở thành lời thề danh dự của Quân đội nhân dân Việt Nam); danh sách 34 chiến sĩ, trong đó 25 chiến sĩ là con em các dân tộc Cao Bằng.
Tại đây Tổng bộ Việt Minh Cao Bằng đã mở lớp huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho toàn tỉnh do các đồng chí Võ Nguyên Giáp và đồng chí Lê Thiết Hùng phụ trách, lớp huấn luyện quân sự là bước chuẩn bị về lực lượng, góp phần tích cực vào việc thành lập Đội VNTTGPQ.
75 năm trôi qua, những dấu tích thuở đầu thành lập vẫn còn đó. Khu rừng Trần Hưng Đạo bao bọc đỉnh Slam Cao nay đã trở thành di tích quốc gia đặc biệt quan trọng trong hệ thống các di tích lịch sử quân sự cách mạng Việt Nam. Cánh rừng nguyên sinh rậm rì che chở con người, gìn giữ lịch sử luôn linh thiêng như tinh thần độc lập tự do của dân tộc Việt Nam.
Phượng Long
