BVR&MT – Hơn 350 con voi đã chết ở phía bắc quốc gia Botswana ở Nam Phi trong một vụ chết hàng loạt bí ẩn, được các nhà khoa học mô tả là thảm họa bảo tồn.
Theo các nguồn tin địa phương, một loạt trường hợp voi tử vong được báo cáo lần đầu tiên ở đồng bằng Okavango vào đầu tháng 5, với 169 cá thể đã chết. Đến giữa tháng 6, số voi chết đã tăng hơn gấp đôi. 70% số ca tử vong tập trung quanh các hố nước.
Ông Niall McCann, Giám đốc bảo tồn của Tổ chức Cứu hộ Công viên quốc gia có trụ sở tại Vương quốc Anh cho biết: “Đây là sự chết chóc hàng loạt ở cấp độ chưa từng thấy trong một thời gian dài. Ngoài hạn hán, tôi không biết nguyên nhân nào đã dẫn đến thảm họa này”.
Chính phủ Botswana chưa thử nghiệm các mẫu nên không có thông tin về nguyên nhân gây ra cái chết của voi, và liệu chúng có thể gây rủi ro cho sức khỏe con người hay không. Hai khả năng chính là ngộ độc hoặc do một mầm bệnh chưa biết. Bệnh than nghi là nguyên nhân ban đầu đã được loại trừ.
Ông McCann cho biết: Vụ voi chết hàng loạt voi gần nơi cư trú của con người xảy ra vào thời điểm mọi người đều đang ám ảnh về các loại bệnh dịch lây lan từ động vật hoang dã. Nhưng chính phủ Botswana đã không gửi mẫu đến phòng thí nghiệm có uy tín.
Các nhân chứng địa phương cho biết, họ nhìn thấy một số con voi đi vòng quanh, đó là dấu hiệu của thần kinh bị suy yếu. Quan sát nghĩa địa voi cho thấy, một số con chết rất nhanh như tai nạn ập đến bất ngờ. Một số con khác chết chậm hơn, vật vã ở bên ngoài. Vì vậy, rất khó để nói độc tố này là gì, ông McCann cho biết.
Báo cáo của địa phương cho thấy số voi chết ở mọi lứa tuổi và cả hai giới tính. Một số con voi còn sống nhưng yếu ớt và hốc hác, có thể nhiều con sẽ chết trong những tuần tới. Số voi chết có khả năng còn cao hơn vì xác chết khó phát hiện, các nhà bảo tồn nói.
Có khả năng voi đã chết vì ngộ độc xyanua thường được những kẻ săn trộm ở Zimbabwe sử dụng. Nhưng báo cáo của địa phương cho thấy, các loài rỉa xác chết như kền kền mặc dù xuất hiện không nhiều bên cạnh các xác voi, nhưng chúng không bị nhiễm độc chết.
Ông McCann cho biết, hiện tượng này chưa có tiền lệ. Nếu không thử nghiệm tìm nguyên nhân thì sẽ không bao giờ biết được.
Có khoảng 15.000 con voi ở đây, chiếm 10% tổng số của đất nước Botswana. Du lịch sinh thái đóng góp từ 10-12% GDP của Botswana, chỉ đứng sau kim cương. Voi là tài sản của đất nước này.
“Đây là một thảm họa bảo tồn khi một quốc gia không bảo vệ được tài nguyên quý giá nhất của mình”, ông McCann nói.
Ngà của những con voi đã chết vẫn ở nguyên hiện trường. Các nhà bảo tồn đã kêu gọi nhà chức trách bảo vệ xác những con voi để kẻ săn trộm không lấy mất ngà.
Bà Mary Rice, Giám đốc điều hành của Cơ quan điều tra môi trường ở London cho biết, bà lo ngại về sự chậm trễ trong việc đưa các mẫu đến phòng thí nghiệm được công nhận để thử nghiệm nhằm xác định nguyên nhân và thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động.
Tiến sĩ Cyril Taolo, Giám đốc Vườn quốc gia bảo tồn động vật hoang dã Botswana nói: “Chúng tôi nhận thức được những con voi đang chết dần. Trong số 350 con voi, chúng tôi đã xác nhận được 280 con. Chúng tôi vẫn đang trong quá trình xác nhận số còn lại”.
“Chúng tôi đã gửi mẫu thử nghiệm và đang mong đợi kết quả trong vài tuần tới hoặc lâu hơn. Hạn chế di chuyển trong dịch Covid-19 khiến việc vận chuyển các mẫu trong khu vực và trên thế giới bị chậm trễ. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang gửi các mẫu đến các phòng thí nghiệm khác”, ông Taolo thông báo. Nhưng ông từ chối cho biết đã gửi mẫu đến phòng thí nghiệm nào.
