BVR&MT – Liên quan đến những nghi vấn về việc Công ty TNHH Thành Hưng núp bóng điều tra thăm dò quặng vàng gốc để khai thác vàng trái phép tại tỉnh Bắc Kạn, phóng viên Bảo vệ Rừng và Môi trường đã trao đổi với chính quyền cấp huyện, xã và lãnh đạo doanh nghiệp. Tuy nhiên, thông tin mỗi nơi một khác…
Bài liên quan:
Bắc Kạn: Nghi vấn doanh nghiệp núp bóng thăm dò để khai thác vàng trái phép?
Huyện Ủy nói đã “dừng”….
Ngay sau khi ghi nhận hoạt động rầm rộ của Công ty TNHH Thành Hưng tại hiện trường thuộc thôn Khuổi Mạn (xã Bằng Thành, huyện Pác Nặm) phóng viên đã có buổi làm việc với ông Lục Văn Quyết – Phó Chủ tịch UBND xã Bằng Thành. Vị này cho biết:“Họ đào quặng, nghiền, thải ra toàn bùn đất. Tôi lên, tôi bảo, làm gì thì cũng phải đảm bảo môi trường, làm cái ao to để nước nó lắng, sau đó vớt bùn lên để khỏi ảnh hưởng đến bà con chứ. Phía dưới còn có ruộng và ao cá của bà con, bị ảnh hưởng rất là nhiều. Tôi cũng cảm thấy bức xúc. Ở xã, cán bộ chúng tôi không làm gì được, chỉ có mỗi cách lập biên bản báo cáo, yêu cầu tạm dừng. Họ không dừng như vậy thì mình cũng chịu”.
Sau buổi làm việc, ông Quyết cung cấp một bản báo cáo mới nhất. Theo đó bản báo cáo của UBND xã Bằng Thành được lập ngày 08/07/2019, cho thấy việc đào lò (hầm lò) vẫn diễn ra khi đoàn kiểm tra có mặt, máy nén khí, máy phát điện vẫn đang hoạt động, với 15 công nhân. Đại diện kỹ thuật của Liên đoàn Địa chất Đông Bắc không có mặt khi ấy. Đơn vị thi công là Công ty TNHH Thành Hưng cũng không đưa ra được hợp đồng giữa Liên đoàn địa chất Đông Bắc với mình.
Tiếp tục trao đổi với ông Vi Duy Tuyến, Bí Thư huyện Ủy Pác Nặm, vị này thông tin hoàn toàn khác với những gì phóng viên đã ghi nhận cũng như báo cáo của xã. Ông Tuyến nói: “Chỗ đó (khu vực điều tra thăm dò quặng vàng gốc) tổ liên ngành vẫn kiểm tra thường xuyên mà. Nếu không đúng với phương án là mình đình chỉ luôn. Bây giờ đình chỉ rồi, không làm nữa rồi. Cái này Bộ Tài nguyên cấp phép thôi, tỉnh với huyện chỉ giám sát theo phương án của họ thôi. Họ vẫn chưa hết hạn, thời hạn hình như vẫn còn. Cứ hết hạn mà chưa được vàng thì họ lại gia hạn”.
“Trước đây họ đưa máy vào làm đường thôi chứ họ không khai thác đâu, máy móc không có đâu, họ đưa vào thăm dò thôi, làm sao dám khai thác. Họ làm đúng phương án thôi. Có vi phạm thì đình chỉ, chứ mình không có thẩm quyền” – ông Tuyến phản hồi trước thông tin phóng viên cung cấp về việc Công ty TNHH Thành Hưng đưa máy móc vào hoạt động rầm rộ.
… Doanh nghiệp bảo “tìm đến khi thấy vàng mới thôi!”
Theo Đề án: “Đánh giá tiềm năng quặng vàng gốc ở khu vực Khuổi Mạn”, do Phòng Tài nguyên và Môi trường của huyện Pác Nặm cung cấp, ban đầu chỉ cho phép đào hào thăm dò dài 5m, rộng 1m, sâu 6m; phương pháp thi công chủ yếu là thủ công kết hợp với một phần cơ khí (dùng búa cơ khí để khoan nổ mìn), dụng cụ chủ yếu là troòng, cuốc chim, xẻng, búa tạ, tời quay, sọt vẩn chuyển đất đá, vật liệu nổ).
Ngày 16/09/2015, ngay tại thời điểm dự án mới khởi động, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn ông Hoàng Duy Chinh đã ký văn bản giao nhiệm vụ giám sát xử lý các vấn đề phát sinh; Liên đoàn Địa chất Đông Bắc cần thực hiện đúng kế hoạch và đúng quy định hiện hành, “không được lợi dụng việc thi công đề án để khai thác khoáng sản trái phép dưới mọi hình thức”. Vài tháng sau, cơ quan địa chất đã có văn bản yêu cầu chuyển từ thăm dò thủ công sang “đào bằng máy xúc”. Tiếp đó là văn bản gia hạn cho việc thăm dò đến quý IV năm 2019.
Tuy nhiên, khác với những gì Bí Thư huyện Ủy Pác Nặm thông tin rằng “đã đình chỉ”, khi trao đổi với phóng viên, ông Lương Đình Kiểm, Giám đốc Công ty TNHH Thành Hưng lại khẳng định: “Tôi còn ở đó, tôi quyết tâm một năm, hai năm, ba năm, một thời gian ngắn phải tìm ra được mẫu để vào khai thác. Về tiền ấy tất cả ai đào cũng là tiền của tôi cả. Tôi phải trả tiền cho Tổng cục, trả cho Liên đoàn. Chẳng qua tôi phối hợp với Liên đoàn (Liên đoàn Địa chất Đông Bắc) để làm. Công nhân bây giờ không có mấy đâu, lúc thì lên được năm người, mười người, có khi lên xong họ lại về. Bây giờ tìm công nhân làm vàng khó lắm!”.
Về phản ánh liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp gây ảnh hưởng đến môi trường, ông Kiểm bao biện: “Tôi chỉ đào lấy mẫu tôi đổ đi thôi, nó cũng chả ảnh hưởng. Trước khi tôi đào là được sự đồng ý của bà con nhân dân. Cái thứ nhất tôi phải san ủi ruộng, thứ hai là nền nhà, thứ ba là làm đường, thứ tư là hỗ trợ tiền cho bà con. Tôi phối hợp với liên đoàn làm mà, nhưng bây giờ chưa lấy được ra mẫu. Tôi làm không ảnh hưởng đến môi trường. Tôi đã mất bao nhiêu tiền ở đây, cắm cốp hết tài sản rồi thứ nọ thứ kia, đi vay đi mượn rồi, tôi cố tìm cho ra được mẫu, bà con nhân dân còn được nhờ, tôi giúp hết thứ nọ thứ kia đấy!”.
Thực tế cho thấy, có những thời điểm chính quyền địa phương cho kiểm tra khu vực thăm dò thì không thấy có bất kỳ “bóng dáng” cán bộ kỹ thuật nào của Liên đoàn Địa chất Đông Bắc, tức là không có nhà địa chất giám sát. Do đó, đây không thể nào là hoạt động “thăm dò quặng vàng gốc” được.
Thêm nữa, lãnh đạo huyện Pác Nặm khẳng định doanh nghiệp đã dừng, doanh nghiệp lại “cố tìm bằng được vàng để khai thác”, cấp xã thì “đình chỉ họ không dừng cũng chịu”… vậy việc thăm dò sẽ kéo dài bao lâu, ai giám sát? Nếu quá trình thăm dò mà đào được vàng thì vàng rơi vào túi ai? Vàng là tài nguyên quý giá của Quốc gia sẽ bị thất thoát ra sao?
Có lẽ những câu hỏi trên nên dành cho chính quyền tỉnh Bắc Kạn và không ai khác chính là Công ty TNHH Thành Hưng.
Bảo vệ Rừng và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
Nhóm PV
