BVR&MT – Những vườn đào đang sai trĩu quả, chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch bỗng thiệt hại đáng kể sau trận mưa đá, giông lốc ngày 8/4 khiến 1/3 diện tích đào pháp đang bước vào độ chín bị gãy cành, rụng quả ảnh hưởng không nhỏ tới năng xuất, mẫu mã, giá thành, thu nhập của người dân trồng Đào…
Trong những ngày này, ở khu vực trung tâm huyện Bắc Hà, chủ yếu là ở thị trấn, xã Tả Chải, Na Hối, Bản Phố, trên những vườn đồi trồng đào Pháp bắt đầu vào chính vụ thu hoạch, đào bắt đầu chín rộ. Hàng ngày, cứ sáng tinh mơ, đặc biệt vào những ngày cuối tuần, trên các ngả đường về trung tâm huyện, nhiều người, mang đào Pháp đi bán.
Tuy nhiên niềm vui không trọn vẹn với những người trồng Đào năm nay khi có người vui vì tiếp tục được mùa, giá lại cao, ổn định song bên cạnh đó vẫn không ít hộ dân trăn trở vì nằm trong “tâm” cơn giông lốc, mưa đá gây thiệt hại, phải tận thu số quả méo mó, sứt, lỗ chỗ còn lại bán với giá rẻ.
Theo báo cáo nhanh của phòng nông nghiệp huyện Bắc Hà, mưa đá, giông lốc đã làm ảnh hưởng tới 60ha cây ăn quả ôn đới như: Đào, Mận tam hoa, Mận địa phương, ước tính 1/3 sản lượng tại các xã Na Hối, Tả Chải, Tả Van Chư, Lầu Thí Ngài và Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà; trong đó cây mận đang thời kỳ phát triển quả, đào trong thời kỳ chín rộ.
Hiện toàn huyện Bắc Hà có khoảng gần 65 ha cây đào Pháp giống DT 2 và Micret tập trung ở các xã Tả Chải, Na Hối, Bản phố và Thị trấn Bắc Hà… Đa số các hộ trồng xen Đào với mận, lê, với số lượng từ 30- 50 cây. Theo hướng di chuyển của dông lốc và cơn mưa đá thì diện tích cây ăn quả ôn đới, cây đào bị thiệt hại lớn chủ yếu ở các xã Tả Chải, Tả Văn Chư. Trong đó khu vực thôn Na Kim, Trại rau quả huyện bị ảnh hưởng, thiệt hại khoảng 40% diện tích, cá biệt ở thôn Na Kim có hộ trồng đào bị thiệt hại tới 70% diện tích.
PV Bảo vệ Rừng và Môi trường tìm đến vùng trọng điểm trồng đào, cũng là tâm của cơn dông lốc, mưa đá. Sau hơn 2 ngày, mặc dù đã dọn dẹp, khắc phục song vẫn còn nhiều vết tích thiệt hại của cơn dông lốc, mưa đá để lại như: hệ thống nhà lưới, nhà kính bị đổ; tốc mái; lưới, nilong bị rách, hệ thống khung bị nghiêng… ngoài vườn Trại rau quả, dưới gốc vẫn còn không ít những quả rụng…
Tới thăm Trại rau quả, mặc dù bận tiếp khách du lịch, song ông Lương Quang Thạch, Trại trưởng Trại rau quả huyện Bắc Hà vẫn dành thời gian đưa PV đi tham quan, ông nói; “Năm nay nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi, Đào Pháp được mùa, sai quả hứa hẹn nguồn thu lớn cho bà con nông dân. Song, trận mưa đá, giông lốc 8/4 đã gây thiệt hại không nhỏ cho người dân trồng đào nói riêng và các loại cây ăn quả khác nói chung. Riêng với Trại cùng thôn Na Kim, Na Thá nằm trong tâm của cơn mưa giông này nên bị thiệt hại khoảng 40% diện tích, năng xuất, sản lượng… Cũng may, năm nào đào Pháp cũng được giá, cao gấp 3-4 lần mận vì đào Pháp mẫu mã đẹp, tươi ngon, lại cho thu hoạch quả vào khoảng thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 – thời điểm nhiều loại cây ăn quả khác chưa cho thu hoạch”.
Cách trại khoảng 100m là thôn Na kim, xã Tả Chải có gia đình ông Vàng Văn Thỉ, gia đình trồng Đào Pháp đầu tiên và có diện tích lớn với gần 200 cây đào trồng quanh sườn đồi núi dốc hoang hóa và thay thế vào một số diện tích mận tam hoa đã thoái hóa. Từ trồng cây Đào Pháp, mỗi năm gia đình thu từ 25 đến 50 triệu đồng.
Vợ chồng ông Thỉ đưa chúng tôi đi xem vườn Đào đã bị thiệt hại, ông Thỉ cho biết: “Từ đầu vụ gia đình đã hái được gần 60kg đào, bán với giá 35- 40 ngàn đồng/kg, được gần 3 triệu, những tưởng sẽ thu lợi lớn, không ngờ lại bị mưa đá, lốc làm thiệt hại 70% diện tích, số quả còn lại bị sứt sẹo, lỗ chỗ, mót, hái bán rẻ chỉ còn 8- 10 ngàn đồng/kg, hái hết may ra chỉ được hơn chục triệu”.
Ông Thỉ cũng cho biết thêm tuy có năm được, mất mùa nhưng trồng đào Pháp vẫn mang lại kinh tế hơn trồng mận, ngô, lúa và một số loại cây ăn quả khác. Giá đào cao hay có giảm chỉ do mẫu mã quả, mặc dù bị thiệt hại do thiên tai cũng coi như năm mất mùa vẫn được hơn 10 triệu. Cho thấy cây Đào Pháp vẫn là cây mang tính chủ lực.
Hiện nay, giá Đào bán lẻ tại thị trường Bắc Hà dao động từ 15- 50 ngàn đồng/kg đối với 3 loại Đào xô, Đào chọn và Đào to loại 1, tăng từ 5.000 đến 10.000 đồng/kg so với năm 2018; trong đó Đào chọn từ 25 -30 ngàn đồng/kg, giá thu mua tại vườn dao động trước cơn mưa dông từ 15- 30 ngàn đồng/kg; sau cơn mưa giông giá giảm còn 8- 10 ngàn đồng/kg, với giá như vậy, người trồng đào vẫn chấp nhận được bởi cùng thời điểm này ở Mường Khương, Bảo Thắng… cây dứa được mùa quả, song bị ế, giá rẻ còn không có nơi tiêu thụ.
Vụ thu hoạch đào pháp trên địa bàn huyện bắt đầu từ đầu tháng 4 dương lịch, dự kiến kết thúc vào trung tuần tháng 5 dương lịch, đúng dịp nghỉ giỗ tổ mùng 10/3 âm lịch và kỳ nghỉ lễ 30/4 – 1/5, cũng là thời điểm nhiều khách du lịch đến với Bắc Hà. Hiện, Bắc Hà vẫn còn một lượng lớn quả đào phục vụ trong dịp lễ sắp tới, hứa hẹn sức tiêu thụ cao, mang lại nguồn thu đáng kể, làm vơi bớt nỗi buồn bị thiệt hại do mưa đá, giông lốc, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống người dân trồng Đào ở Bắc Hà.
Tráng Xuân Cường
