BVR&MT – Ấp ủ giấc mơ đưa hạt ném Như Lệ vươn ra thị trường, thời gian qua, Hợp tác xã Sản xuất vật liệu xây dựng và khai thác cát sạn Như Lệ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, sơ chế và bảo quản hạt ném, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế khá cao.
Ném là cây trồng rất quen thuộc đối với người dân trên địa bàn xã Hải Lệ. Đã từ lâu, người dân có thói quen dành một diện tích vườn để trồng ném làm gia vị trong bữa ăn hằng ngày của gia đình. Thỉnh thoảng có vài hộ trồng với diện tích nhiều hơn thường đem sản phẩm ném lá hoặc hạt ném tươi ra chợ bán để cải thiện thu nhập, tuy nhiên giá trị kinh tế mang lại chưa cao.
Tận dụng diện tích đất bãi bồi ven sông Thạch Hãn, tháng 9/2019, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất vật liệu xây dựng và khai thác cát sạn Như Lệ đưa cây ném vào trồng thử nghiệm trên diện tích 1,7 ha. Sau 7 tháng trồng và chăm sóc, cây ném cho thu hoạch với năng suất vụ đầu tiên đạt 5 tấn/ ha, hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với các loại cây truyền thống trước đó. Từ kết quả ban đầu đạt được, năm 2020, HTX tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất ném trên diện tích 5 ha theo hướng hữu cơ, có sử dụng hệ thống tưới phun sương, giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 70 lao động trên địa bàn.
Dẫn chúng tôi tham quan diện tích đã gieo trồng chuẩn bị thu hoạch trong vụ đông xuân 2022, Giám đốc HTX Sản xuất vật liệu xây dựng và khai thác cát sạn Như Lệ Đinh Ngọc Thường cho biết: “Để đưa ra thị trường sản phẩm ném sạch, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, trong quá trình sản xuất, chúng tôi thực hiện theo quy trình sản xuất hữu cơ, từ khâu làm đất, nước, phân bón đến bảo quản, đóng gói sản phẩm. Vừa qua, HTX Sản xuất vật liệu xây dựng và khai thác cát sạn Như Lệ đã được công nhận là cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm: Sơ chế và bảo quản ném”.
Trước đây, sau khi thu hoạch, HTX đã xây dựng hệ thống nhà xưởng với diện tích 800 m2 để bảo quản sản phẩm theo phương pháp truyền thống (vùi ném hạt trong cát). Tuy nhiên, thực tế cho thấy, với cách thức bảo quản này, tỉ lệ hao hụt sản phẩm khá cao, từ 30 – 50%. Để nâng cao chất lượng sản phẩm, trong quá trình sản xuất, HTX đã tham khảo phương pháp bảo quản sản phẩm nông sản bằng hệ thống kho lạnh nhằm giảm tỉ lệ hao hụt sản phẩm.
Đến nay, HTX đã đầu tư 300 triệu đồng để xây dựng nhà xưởng, lắp đặt điện mặt trời áp mái để chủ động nguồn điện phục vụ hệ thống kho lạnh. Ông Thường chia sẻ thêm: “Sau khi thu hoạch, hạt ném bán ra thị trường với giá từ 35 – 40 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, nếu được bảo quản trong kho lạnh, cung cấp thường xuyên theo nhu cầu của thị trường thì có thời điểm giá ném hạt lên đến 100 -110 ngàn đồng/kg. Khi có kho lạnh bảo quản, chúng tôi sẽ cung cấp sản phẩm thường xuyên theo nhu cầu của thị trường không kể thời vụ”.
Ném là cây trồng thuộc họ hành tỏi, còn gọi là hành tăm. Ném có lá nhiều màu xanh lục đậm, củ ném màu trắng, đường kính từ 1-2 cm. Cả lá và củ ném có mùi thơm đặc trưng, sử dụng để làm gia vị thông dụng trong nhiều món ăn. Hạt ném ở chân đất bãi bồi ven sông Thạch Hãn có vị cay, nồng hơn so với các địa phương khác nên đây cũng là một lợi thế để người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn sản phẩm ném Như Lệ.
Hiện tại, HTX đang từng bước hoàn thiện thủ tục để xây dựng nhãn hiệu ném Như Lệ. Việc xây dựng nhãn hiệu sản phẩm sẽ tránh được tình trạng bị tư thương ép giá, nâng cao hiệu quả, giá trị sản xuất, đồng thời mở ra nhiều cơ hội kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ. Sau khi hoàn thiện việc xây dựng nhãn mác, ném Như Lệ sẽ được liên kết đưa vào tiêu thụ tại các siêu thị, cửa hàng bán lẻ trong, ngoài tỉnh và đưa lên kênh giao dịch trên các sàn thương mại điện tử.
HTX Sản xuất vật liệu xây dựng và khai thác cát sạn Như Lệ đã góp phần quan trọng đưa hạt ném Như Lệ ra thị trường, được đông đảo người tiêu dùng biết đến và tin tưởng sử dụng. Theo dự kiến, tháng 3/2022, sản phẩm ném Như Lệ sẽ được đóng gói, hoàn thiện nhãn mác và đưa ra thị trường tiêu thụ.
“Năm 2023, chúng tôi sẽ mở rộng quy mô sản xuất ném trên diện tích khoảng 10 ha để cung cấp sản phẩm theo nhu cầu của thị trường. Trong thời gian tới, HTX mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành, về phần HTX, chúng tôi sẽ nỗ lực hết mình để đưa sản phẩm ném Như Lệ vươn xa hơn trên thị trường, góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương”, ông Thường thông tin thêm.
