BVR&MT – Tọa lạc ngay giữa trung tâm thị trấn Bắc Hà (Lào Cai), ngôi biệt thự hơn 100 năm tuổi vẫn tồn tại cùng thời gian, mang nét cổ kính của kiến trúc châu Âu – dinh thự “Vua Mèo xứ Bắc Hà” được coi là ngôi nhà quyền lực nhất vùng cao nguyên trắng.
Khu Dinh thự được xây dựng bởi Hoàng Yến Chao, một người dân tộc Tày và là cha đẻ của Hoàng A Tưởng, bắt đầu khởi công vào năm 1914, đến năm 1921 thì hoàn thành. Công trình do hai kiến trúc sư đến từ hai nền văn hóa khác nhau (Pháp, Trung Quốc) thiết kế vì thế mà dinh thự Hoàng A Tưởng pha trộn giữa 2 phong cách Á – Âu vô cùng độc đáo, thể hiện sự giao thoa văn hóa Đông-Tây rõ nét. Toàn bộ không gian của dinh thự có sự đan xen hài hòa, bố cục hình chữ nhật liên hoàn khép kín tổng thể 36 phòng, với tổng diện tích lên đến 4.000 m².
Dinh nằm trên một quả đồi rộng ở thị trấn Bắc Hà, phía sau và hai bên đều có núi, phía trước có một dòng suối chảy uốn lượn và có núi thế mẹ bồng con. Địa hình tổng thể của khu dinh thự có vẻ đẹp “sơn thủy hữu tình” rất thích hợp với cảnh quan nơi đây.
Nổi bật hơn cả là các nét kiến trúc phương Tây được thể hiện trong những chi tiết như họa tiết cành nguyệt quế đắp nổi trên các cửa vào, giữa có lỗ rỗng hình mặt nguyệt tạo ra một tổng thể rất hài hòa.
Hệ thống cửa vòm và cầu thang hình cánh cung, tạo ấn tượng về vẻ cách tân, sự bề thế cho công trình. Hai bên tả hữu của ngôi nhà là hai dãy nhà ngang có bố cục, kiến trúc giống nhau. Mỗi dãy đều hai tầng và thấp hơn nhà chính, mỗi tầng có 3 gian, sử dụng làm phòng khách, phòng ăn, phòng ngủ của 3 bà vợ của Hoàng Yến Chao, 2 vợ của Hoàng A Tưởng, và cho 2 vị cố vấn người Pháp và Trung Quốc.
Với nét giá trị độc đáo đó, ngày 11/6/1999, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định công nhận dinh thự cổ Hoàng A Tưởng là di tích cấp quốc gia, trở thành một điểm tham quan thu hút rất nhiều du khách đặt chân tới đây.
Sau nhiều thăng trầm, những mảng màu thời gian cũ kĩ đã được khoác lên mình lớp sơn mới vàng tươi khiến ngôi nhà có phần lạ lẫm, thế nhưng, dinh thự vẫn đứng vững tồn tại theo dòng thời gian và là chứng nhân cho thời kì lịch sử.
Đào Thúy
