BVR&MT – Là nông sản đặc trưng của địa phương được quảng bá thương hiệu nông sản hiếm trên toàn quốc, bưởi Phúc Trạch (Hương Khê – Hà Tĩnh) luôn đứng top hàng đầu thị trường bưởi về độ tin cậy và được ưa chuộng bởi người tiêu dùng. Năm 2020, được sự quan tâm giúp đỡ sát sao và sự đầu tư toàn diện của Trung tâm Ứng dụng Khoa học Kỹ thuật và bảo vệ cây trồng vật nuôi huyện Hương Khê, người dân phấn khởi đón chờ niềm vui từ những gốc bưởi.
Bưởi Phúc Trạch là giống cây trồng truyền thống của huyện Hương Khê, được trồng nhiều tại các xã trọng điểm như Lộc Yên, Hương Thủy, Hương Giang, Hương Trạch,… Nổi tiếng với vị ngọt thanh chua, ngọt hậu, giòn và mát, quả bưởi Phúc Trạch có hình cầu tròn, cuống không lồi, đế quả hơi lõm, vỏ quả không trơn không ráp, có màu xanh vàng, thịt quả có màu hồng nhạt hoặc màu trắng trong. Đây được đánh giá là loại quả có tính lành, giành cho người sành ăn.
Tháng 10 năm 2019, nhờ chương trình “Quảng bá đặc sản Hà Tĩnh- Bưởi Phúc Trạch” do Big C và Go triển khai, loại hoa quả này đã có cơ hội tiếp cận khách hàng trên toàn miền Bắc. Bưởi Phúc Trạch nhanh chóng nhận được sự quan tâm đặc biệt từ phía khách hàng. Chỉ trong gần 2 tuần thực hiện chương trình (9/10 – 20/10/2019), các siêu thị Big C và Go đã tiêu thụ hàng chục ngàn quả bưởi Phúc Trạch, là tín hiệu tốt về tiềm năng phát triển của địa phương và hứa hẹn nguồn thu nhập cao của người dân địa phương từ giống cây ăn quả này.
Năm 2020, Trung tâm ứng dụng Khoa học Kĩ thuật và Bảo vệ Cây trồng Vật nuôi huyện Hương Khê phối hợp với từng xã đã và đang triển khai đầu tư triệt để trong nuôi trồng giống cây bưởi Phúc Trạch. Các xã tiến hành phân tích các yếu tố đất đai, nguồn nước phù hợp, triển khai thực hiện mở rộng diện tích trồng trọt, thâm canh theo mô hình Việt GAP. Điển hình tại xã Hương Thủy, tính từ đầu năm đến nay, toàn xã đã triển khai trồng mới thêm 5 ha bưởi Phúc Trạch, nâng tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn lên gần 300 ha. Hương Thủy đang phấn đấu mỗi năm sẽ chuyển từ 20-30ha đất hoa màu năng suất thấp sang trồng bưởi. Mục tiêu đến năm 2022, toàn xã có trên 400 ha bưởi, nâng thu nhập từ cây bưởi của địa phương mỗi năm tăng 1-2 tỷ đồng.
Bưởi Phúc Trạch bắt đầu nở hoa vào nửa cuối tháng 1 và nở rổ vào giữa tháng 2, tức vào thời điểm trước, trong và sau dịp Tết Nguyên Đán. Đặc trưng của cây bưởi là nở hoa tập trung, đặc biệt năm nay hoa bưởi nở trùng vào kỳ nở hoa của cây bưởi chua, kết hợp với điều kiện thời tiết tương đối thuận lợi, người dân đã chủ động trong việc thụ phấn bổ sung cho cây nên tỉ lệ đậu quả của cây ước đạt 105%- 115% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo ông Phạm Văn Lai (thôn 5, xã Hương Giang, huyện Hương Khê) cho biết: ”Với diện tích 12 sào, tôi đã quy hoạch trồng trên 100 cây bưởi Phúc Trạch cho thu hoạch 3 năm, mỗi năm ước tính thu về 18 – 20 triệu đồng. Riêng năm nay gia đình đã chăm sóc vườn theo đúng quy trình, thực hiện đầy đủ các quy trình kĩ thuật như làm cỏ, vun gốc, tỉa cành, tạo tán, bón phân đầy đủ, phòng trừ sâu bệnh kịp thời, đặc biệt nhờ áp dụng biện pháp thụ phấn bổ sung, nên tỷ lệ đậu quả năm nay gấp 3 lần so với năm ngoái”.
Hiện tại, cây bưởi đang bước vào giai đoạn được sàng lọc lần 2, tỉa bỏ các quả nhỏ, xấu để cây dồn dinh dưỡng nuôi các quả lớn. Sau khi được sàng lọc, các quả còn lại trên cây được bọc túi để tránh côn trung tấn công làm hại. Rút kinh nghiệm từ những năm trước và được tham khảo ý kiến của tổ tư vấn khuyến nông, năm nay các hộ trồng bưởi đã chuyển từ túi nilon sang sử dụng túi giấy để bọc quả. Việc này không những tiết kiệm chi phí, bảo vệ được quả khỏi côn trùng, quả vẫn đảm bảo điều kiện để phát triển bình thường, mà còn đảm bảo nguồn rác thải thân thiện với môi trường sau khi kết thúc mỗi vụ thu hoạch, còn có thể là nguồn rác hữu cơ tái tạo đất trồng.
Trung bình mỗi gốc bưởi Phúc Trạch bình thường cho từ 40-45 quả loại đẹp, mỗi quả sẽ giao động từ 35.000 đồng đến 70.000 đồng tùy vào kích thước và độ bắt mắt. Với sản lượng ước tính hiện tại, năm 2020, doanh thu của huyện Hương Khê từ các loại cam bưởi có thể lên tới 840 tỷ đồng trong đó bưởi Phúc Trạch chiếm phần trăm chủ yếu.
Một thực tế cho thấy, việc đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ Khoa học Kỹ thuật vào sản xuất đã khắc phục được tình trạng ra hoa nhưng không đậu quả trên cây bưởi Phúc Trạch trong những năm qua. Tỷ lệ đậu quả cao đang hứa hẹn mang đến niềm vui cho những hộ dân trồng bưởi trên địa bàn huyện Hương Khê – Hà Tĩnh.
Hạ Quyên
