BVR&MT – Cái tên Vương Giả Chi Hoa nghe đâu vừa quen mà lạ. Một loài hoa kiêu sa như đúng cái tên của nó nhưng cũng nhẹ nhàng và thanh thoát như cách nó mang lại những giá trị văn hóa – lịch sử cho Kinh thành Huế.
Khi đến với Đại Nội Huế những ngày này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp nguy nga lộng lẫy của những cung điện, mà còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp lãng mạn của loài hoa ngô đồng – Vương Giả Chi Hoa, một loài hoa đã đi vào thơ ca của biết bao nhiêu thi sĩ và quyến rũ bao đôi mắt và tâm hồn của du khách thập phương. Mùa hoa ngô đồng thường nở từ tháng 2 tới tháng 5 âm lịch hằng năm. Mỗi năm, hoa chỉ nở đúng một đợt và kéo dài khoảng 3 tháng. Tuy nhiên, khoảng cuối tháng 3 tới tháng 4 chính là thời điểm hoa nở rực rỡ và đẹp nhất.
Ngô đồng vốn được mệnh danh là loài hoa cung đình gắn với hình ảnh vương triều nhà Nguyễn tại Huế, và tất nhiên nó có những câu chuyện thú vị về sự tích cây ngô đồng lịch sử này. Ông Huỳnh Kim Khoa, Phó Trưởng phòng Cảnh quan môi trường Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, thuở xưa vua Phục Hy bên Trung Hoa tình cờ thấy được năm vì sao rơi xuống cây ngô đồng. Sau đó, chim phượng hoàng liên tục xuất hiện nhưng chỉ đậu trên loại cây này, thể hiện cho sự sung túc và thịnh vượng. Từ dạo ấy, cây ngô đồng được xem là loài cây quý, gắn liền với bậc đế vương. Có lẽ vì thế mà cây ngô đồng xuất hiện nhiều nơi cung điện, tượng trưng cho bậc vua chúa quyền quý.
Ở nước ta, sách sử ghi lại rằng, cây ngô đồng có nguồn gốc ở Quảng Đông (Trung Quốc). Đến đời vua Minh Mạng thì được đưa về trồng hai bên góc điện Cần Chánh. Sau đó lại sai biền binh lên dãy núi Trường Sơn tìm giống cây đưa về trồng ở một số nơi khác trong Tử Cấm Thành. Cũng do xuất phát từ một huyền thoại “vương giả” như vậy nên cây ngô đồng xưa kia chỉ trồng những nơi quyền quý thiêng liêng, đó là trong Hoàng thành và ở các lăng vua nhà Nguyễn. Thậm chí, cây ngô đồng quý đến nỗi vua Minh Mạng cho khắc hình lên Du đỉnh của Cửu Đỉnh. Trên toàn bộ Cửu Đỉnh đặt ở trước sân Thế miếu trong Hoàng thành Huế có chạm khắc 28 loài danh mộc tiêu biểu của Việt Nam. Đỉnh thứ hai là Nhân đỉnh (thụy hiệu của vua Minh Mạng) có khắc hình cây ngô đồng, để khẳng định rằng ngô đồng cũng là cây có trong trong rừng nhiệt đới của nước ta.
Ngô đồng thực sự lộng lẫy và sang trọng vào thời kỳ đơm hoa. Lúc đó, ngô đồng trút hết lá rồi phô kết những chùm hoa nho nhỏ, dày đặc trên cành, từ màu tím nhạt rồi dần ửng hoa cà. Sắc tím bao trùm cả một khoảnh trời như những đám mây sà nhẹ trên mái ngói cổ kính, níu kéo bước chân và tâm hồn của du khách khi ghé thăm Đại Nội. Những cây ngô đồng càng lâu năm càng cho hoa rực rỡ. Ngày nay, nhờ những giá trị đem lại cho cảnh quan mà ngô đồng đã được trung tâm di tích cố đô Huế và công ty cây xanh cho nhân giống trồng tại một số tuyến đường tạo nên một dấu ấn và đặc trưng cho Huế. Mang nét thanh cao, nhẹ nhàng, không rực rỡ nhưng ngô đồng đủ vẻ quyến rũ biết bao đô mắt và tâm hồn của du khách. Chiễm ngương vẻ đẹp của hoa ngô đồng sẽ là món quà ý nghĩa mà Kinh thành Huế gửi tặng cho những ai máy mắn đến đây trong những ngày này.
Hà Linh
