BVR&MT – Khơi dậy tình yêu, niềm đam mê đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ để những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc không bị mai một đó là cách làm của những người cao tuổi, già làng, nghệ nhân tâm huyết ở làng Kte-kchăng (xã Đak Song, huyện Kông Chro, Gia Lai) trong những năm qua.
Tôi gặp anh Đinh A Lênh, đội trưởng đội cồng chiêng của làng Kte-Kchăng (xã Đak Song, huyện Kông Chro) khi anh cùng với đội chiêng thanh-thiếu niên của làng đang tham dự Ngày hội Văn hóa các dân tộc thiểu số tỉnh Gia Lai. Tranh thủ giờ nghỉ giải lao, anh Đinh A Lênh chia sẻ: Để có mặt tham dự ngày hội lớn này, tôi và các cộng sự của mình đã tập luyện nhiều ngày tại nhà rông để có những tiết mục đặc sắc phục vụ cho các du khách trong và ngoài tỉnh.
Theo lời của anh Đinh A Lênh, cồng chiêng là một nét đẹp văn hóa ngàn đời nay. Thanh âm cồng chiêng gắn liền với cuộc đời mỗi con người từ khi sinh ra cho đến khi về thế giới bên kia. Không chỉ mang giá trị cao về tinh thần, cồng chiêng còn có vai trò quan trọng trong những ngày lễ lớn của làng như lễ cúng mừng lúa mới, cúng xin sức khỏe, lễ bỏ mã, lễ đâm trâu…
Tiếp lời anh Đinh A Lênh, già Đinh Blin- một trong những bậc thầy đánh chiêng có tiếng của làng Kte-Kchăng cho biết: “Hiểu được những giá trị cốt lõi của cồng chiêng trong đời sống, người làng Kte-Kchăng ai ai cũng yêu văn hóa dân tộc và cùng nhau giữ gìn cồng chiêng trong cộng đồng. Khi được gọi đi tham dự Ngày hội văn hóa, các thành viên đều có trách nhiệm và nỗ lực tập luyện với mong muốn đưa bản sắc văn hóa dân tộc ra khỏi làng và đến gần hơn với mọi người.
Nhằm giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống, năm 2018, anh Đinh A Lênh và già Đinh Blin cùng với một vài nghệ nhân của làng bàn nhau việc thành lập đội chiêng thanh-thiếu niên để khơi dậy tình yêu âm nhạc dân tộc trong lòng thế hệ trẻ. Đồng thời hi vọng các thành viên của đội chiêng nhí, sẽ đứng lên thay thế những người nghệ nhân lớn tuổi truyền dạy lại cho các thế hệ sau để lưu giữ văn hóa dân tộc.
“Những ngày đầu thành lập, đội chiêng nhí chỉ có 4 cháu đi học. Tuy số lượng rất ít nhưng chúng tôi vẫn mang chinh, chiêng ra để dạy cho chúng cách đếm nhịp, thẩm âm, cách đánh nhạc,… Cũng từ đó, người làng bắt đầu động viên con trẻ đi học nhiều, đến nay đội chiêng nhí đã có 16 cháu tham gia, hầu hết là các cháu học lớp 6-9. Đàn ông trong làng sẽ dạy các cháu nam đánh chiêng, còn đàn bà thì sẽ dạy cho các cháu nữ múa xoang”, anh Đinh A Lênh chia sẻ thêm.
Nghe lời kêu gọi của những nghệ nhân trong làng tham gia học đánh chiêng, em Đinh Hoàng đến nay đã thành thạo trong việc đánh chiêng, gõ trống, em Đinh Hoàng chia sẻ: “Từ nhỏ em thấy các ông, các chú trong làng đánh chiêng trong những ngày lễ hội em thích lắm. Năm 2018, nghe các chú kêu gọi học đánh chiêng, em cũng xin bố mẹ để tham gia vào lớp này. Ban đầu học em thấy cũng khó, nhưng khi quen rồi thì đội chiêng chỉ cần nhìn nhau, nghe theo tiếng nhạc là vào nhịp rất dễ. Ngoài đánh chiêng ra em còn được các ông, các chú dạy đánh trống, khi đội chiêng đi biểu diễn thì em sẽ nhận nhiệm vụ này”.
Được sự dìu dắt, dạy dỗ của những người tâm huyết với văn hóa cồng chiêng mà đến nay đội chiêng nhí của làng Kte-Kchăng đã thuộc và biết đánh rất nhiều bài chiêng quan trọng trong đời sống tinh thần của người Ba Na như lễ cúng mừng lúa mới, lễ bỏ mả… Cùng với đội chiêng lớn, đội chiêng nhí cũng tham gia vào rất nhiều hoạt động văn hóa cồng chiêng do huyện, tỉnh tổ chức. Vừa qua, khi tham dự Ngày hội Văn hóa các dân tộc thiểu số tỉnh Gia Lai, đội chiêng của làng Kte-Kchăng đã đạt giải khuyến khích về trình diễn cồng chiêng.
Nói về mong muốn trong thời gian tới, anh Đinh A Lênh bộc bạch: Tôi mong muốn thời gian tới các nét văn hóa dân tộc như cồng chiêng, múa xoang, đan lát, dệt vải, tạc tượng… ngày càng phát triển hơn nữa. Bản thân tôi cũng luôn cố gắng tạo nên nguồn cảm hứng, lan tỏa đến các thế hệ trẻ trong làng cùng chung tay bảo tồn văn hóa dân tộc ngay tại chính mảnh đất mình sinh ra, để văn hóa người Ba Na luôn trường tồn với thời gian.
