BVR&MT – “Giữa đại ngàn hoa ban đầy huyền ảo/Làm anh say chân lảo đảo bước đi”. Đến Điện Biên những ngày tháng 3, có một loài hoa giản dị và thuần khiết níu chân khiến du khách không khỏi xao xuyến.
Có thể nói, hoa ban là một món quà vô giá của mùa xuân. Không chỉ là biểu tượng của tình yêu, lòng chung thuỷ mà còn là chỉ dấu báo hiệu vụ mùa bội thu, là “tờ lịch” mẹ thiên nhiên trao tặng bà con dân tộc thiểu số nơi này.
Hoa ban nở khoảng tháng 3 dương lịch hàng năm, khi cơn mưa phùn cuối cùng níu kéo mùa xuân ở lại. Trên khắp các sườn núi, dọc những con đường về bản, hoa nở trắng xóa cả góc trời. Nhiều tuyến đường của phố núi Mường Thanh khoác lên mình vẻ đẹp riêng hiếm nơi nào có được.
Là loài hoa đẹp nhưng ban không đỏng đảnh kiêu kỳ. Hoa ban có sức sống mãnh liệt! Loài cây sẵn sàng chút sạch sành sanh lá xanh lộc nõn trên mình, chắt chiu dành dụm chút nhựa sống ít ỏi nơi đất cằn để cựa mình rực rỡ đơm hoa cho đời.
Đất cằn cỗi sỏi đá cỡ nào ban cũng mọc được, mưa dầm nắng hạn cỡ nào ban cũng chịu được. Để tránh sạt lở vùng duyên hải có sú, vẹt, bần, mắm… thì Tây Bắc có ban.
Ban có bộ rễ chắc khoẻ bấu chặt vào vách núi dựng đứng, hiên ngang vững vàng đứng đó giữ đất, giữ nước, giữ những hạt đất màu quý của bà con nơi đây.
Lá ban mọc cách, không xếp thành tán và không rậm rạp như các loài cây khác. Trong con mắt những kẻ lãng mạn, chiếc lá ban trông rất giống hình một trái tim, nụ hoa thì thon thon, mềm mại như búp tay người con gái. Khi bừng nở, những cánh hoa trắng muốt ôm lấy nhụy cánh tiên phớt hồng tím, khẽ rung rinh trong gió tựa như những cánh bướm.
Nhà thơ Trần Mạnh Hảo từng viết: “Hoa ban nở thành người con gái Thái/Đám mây bay trong thau nước gội đầu”. Loài hoa trắng xinh, mỏng manh cũng là biểu tượng cho vẻ đẹp của người con gái Thái mộc mạc khăn piêu, áo cóm. Con gái Thái da trắng như hoa ban, uyển chuyển với những đường cong tuyệt mỹ.
Hương hoa chỉ khẽ thoang thoảng, phơn phớt, nhưng lưu lại rất lâu. Trong ánh nắng của núi rừng Điện Biên, cùng làn gió nhẹ, mùi hương và những cánh hoa đong đưa khiến lòng người rất dễ xao xuyến.
Hoa ban gắn với nhiều truyền thuyết của người Thái, gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào nơi núi rừng Tây Bắc. Mùa hoa nở cũng gắn liền với dịp diễn ra nhiều hoạt động văn hóa cộng đồng, lễ hội, mùa kết duyên vợ chồng,…
Đặc biệt, cây hoa ban còn được người dân tộc Thái sử dụng trong các món ăn. Trở thành món ăn ngon và đặc trưng của người dân tộc Thái nơi đây như: Hoa ban xào, nộm hoa ban…
Về với Điện Biên vào mùa ban nở, du khách sẽ cảm nhận được khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ làm say đắm lòng người. Loài hoa trắng xinh, mong manh ấy sẽ khiến bao nhiêu phiền muộn bỗng dưng tan biến mất.
Có lẽ vì thế mà hoa ban khiến người ta say mê tới nỗi cứ mỗi độ tháng 3 về, “không hẹn mà đến” tâm hồn lại hướng về mảnh đất Điện Biên.
Hà Linh
