BVR&MT – Nghiên cứu từ Rừng Budongo ở Uganda giúp chúng ta hiểu được lý do tại sao tinh tinh mẹ lại ôm theo những đứa con đã chết của chúng.
Các nhà khoa học từ Đại học St Andrews và Đại học Neuchatel đã dành ra 40 năm quan sát để khám phá hành vi đáng buồn này.
Nghiên cứu cho thấy ít nhất một phần tư số tinh tinh sơ sinh đã chết tiếp tục được tinh tinh mẹ cưu mang, thường chỉ trong vài ngày. Tuy nhiên, vì những khó khăn trong việc quan sát hành vi này, các nhà nghiên cứu ước tính rằng có lẽ hơn 70% tinh tinh sơ sinh chết được tinh tinh mẹ bế theo.
Tinh tinh mẹ dường như không làm điều này vì không ý thức được thực tế là tinh tinh con sơ sinh đã chết. Chúng thường bế theo tinh tinh con rất nhỏ đã chết, mặc dù trong một số trường hợp, chúng còn bế theo cả những tinh tinh con đã chết khi mới vài tuổi.
Tác giả nghiên cứu, Tiến sĩ Catherine Hobaiter giải thích rằng họ đã có một số quan sát trong đó các tinh tinh mẹ buồn bã khi mất hai hoặc nhiều tinh tinh con sơ sinh. Tinh tinh mẹ có xu hướng mang thai lâu hơn vào lần thứ 2. Ngay cả những tinh tinh mẹ rất giàu kinh nghiệm cũng bế theo đứa con đã chết của chúng, vì vậy, chúng tôi không nghĩ rằng chúng không ý thức được hành vi của mình.
Trong một số trường hợp đặc biệt, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy tinh tinh mẹ bế tinh tinh con đã chết trong vài tháng. Trong một trường hợp, tinh tinh mẹ dường như mang một vật thay thế (một cành cây nhỏ) trong vài ngày để thay thế cho cơ thể con mình.
Đồng tác giả Adrian Soldati cho biết: “Động vật linh trưởng hiếm khi mang theo con sơ sinh đã chết trong vài tuần hoặc vài tháng, nhưng tinh tinh dường như làm như vậy thường xuyên. Điều khiến chúng tôi chú ý là lần đầu tiên quan sát thấy một tinh tinh mẹ trẻ mất tất cả những đứa con trước đó của mình mang theo một con cành cây, có thể là vật thay thế cho cơ thể của tinh tinh sơ sinh đã chết. Chúng tôi nghĩ rằng điều này có thể đã giúp nó phần nào đương đầu với mất mát.”
Tiến sĩ Hobaiter bổ sung thêm: “Tinh tinh sơ sinh và mẹ của chúng có một mối quan hệ vô cùng khăng khít, dành thời gian cho nhau mỗi ngày trong suốt 10 năm cuộc đời cho đến khi tinh tinh con tự lập.”
Mặc dù các cá thể khác nhau có thể phản ứng theo những cách khác nhau trước cái chết của con non, nhưng tinh tinh, giống như con người, dường như cũng bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi sự mất mát của những cá thể mà chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
