Tháo gỡ thẻ vàng đối với sản phẩm thủy sản Việt Nam xuất khẩu vào EU

BVR&MT – Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), cho đến nay, phía Việt Nam đã quyết liệt triển khai các giải pháp nhằm thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) để sớm tháo gỡ thẻ vàng đối với khai thác thủy sản Việt Nam.

Việt Nam đang triển khai tích cực các giải pháp nhằm tháo gỡ thẻ vàng đối với sản phẩm thủy sản xuất khẩu vào EU.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung – Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Hợp tác Quốc tế, Tổng cục Thủy sản cho biết, Luật Thủy sản sửa đổi năm 2017 (được Quốc hội thông qua ngày 21/11) đã nội luật hóa tối đa các khuyến nghị của EC về khai thác IUU. Các quy định liên quan đến khai thác IUU (các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, và không theo quy định) được thể hiện trong hầu hết trong các chương, điều của Luật Thủy sản năm 2017.

Cụ thể, Luật đã quy định số lượng và phân bổ hạn ngạch giấy phép khai thác của tàu theo nghề trên các vùng biển, quản lý hạn ngạch theo sản lượng đối với loài di cư và các loài có tính kết đàn; quy định các hành vi khai thác IUU và chế tài nghiêm khắc với chủ tàu, thuyền trưởng vi phạm, đồng thời quy định không cấp lại giấy phép khai thác cho tổ chức, cá nhân có tàu cá không có thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên,…

Để đảm bảo triển khai các khuyến nghị của EC trong khi Luật Thủy sản chưa có hiệu lực thi hành, theo Vụ trưởng Nguyễn Thị Phương Dung, các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam đã kịp thời tiến hành sửa đổi, ban hành các văn bản để thực hiện. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 732/CĐ-TTg ngày 28/5/2017 về ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tàu cá và ngư dân Việt Nam khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài; Chỉ thị 45/CT-TTg ngày 13/12/2017 về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Đáng chú ý, triển khai công tác kiểm tra, kiểm soát chống khai thác IUU, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tổng cục Thủy sản đã chỉ đạo lực lượng kiểm ngư tăng cường công tác tuần tra, giám sát chống khai thác IUU. Tổng cục Thủy sản đã công bố danh sách tàu cá khai thác bất hợp pháp trên trang website Tổng cục Thủy sản.

Thực hiện công tác giám sát hoạt động tàu cá trên biển, theo Luật thủy sản năm 2017 quy định tàu cá có chiều dài toàn bộ trên 15 m bắt buộc phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Về vấn đề này, theo Vụ trưởng Nguyễn Thị Phương Dung, Tổng cục Thủy sản đã tham mưu cho Bộ nâng cấp các hệ thống và thiết bị để tăng cường hiệu quả quản lý tàu cá khai thác trên biển; đảm bảo thông tin giám sát theo yêu cầu của EC. Trong đó, nâng cấp trạm bờ tại Tổng cục Thủy sản, 29 trạm bờ tại 28 tỉnh, thành phố ven biển (đã lắp đặt); lắp mới bổ sung 21 trạm bờ tại các tỉnh ven biển có số lượng tàu lớn.

Cùng với đó, để triển khai thiết thực các khuyến nghị của EC, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã tổ chức các hoạt động cùng cộng đồng doanh nghiệp hải sản tiếp tục nói không với những hải sản bị cấm đánh bắt, đồng thời xây dựng quy tắc thu mua hải sản minh bạch. Với Hội nghề cá đã có văn bản số 120/HNC gửi tới Hội nghề cá, Hội Thủy sản các tỉnh ven biển và các hội viên tập thể hội nghề cá Việt Nam về việc triển khai thực hiện các biện pháp chống khai thác IUU; tập trung vào tuyên truyền, hướng dẫn về quy định pháp luật, thực thi các quy định về quản lý khai thác và các biện pháp bảo tồn; vận động doanh nghiệp, chủ tàu tham gia hợp tác với một số quốc gia trong khai thác hải sản.

Bên cạnh thực hiện các giải pháp trên, Việt Nam không ngừng nỗ lực đàm phán với EC về chống khai thác IUU. Định kỳ trao đổi trực tiếp giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn với ngài đại sứ EU tại Hà Nội về việc triển khai các hoạt động của Việt Nam chống khai thác IUU. Đồng thời, xây dựng kế hoạch và tổ chức các đoàn đàm phán, đối thoại với EC, bảo đảm cung cấp, tiếp nhận thông tin đầy đủ, kịp thời trong việc triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC về khai thác IUU.

Ngày 23/10/2017, Ủy ban Châu Âu (EC) có thông báo áp dụng biện pháp cảnh báo bằng thẻ vàng đối với sản phẩm hải sản xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU (tại Công thư số 5837061). Đồng thời, EC đưa ra 9 khuyến nghị Việt Nam cần phải thực hiện ngay trong 6 tháng (từ 23/10/2017 đến 23/4/2018), gồm:

Sửa đổi khung pháp lý để đảm bảo tuân thủ các quy tắc quốc tế và khu vực áp dụng cho việc bảo tồn và quản lý nguồn lợi thủy sản.

Đảm bảo thực hiện và thực thi có hiệu quả của pháp luật quốc gia sửa đổi.

Tăng cường việc thực hiện có hiệu quả các quy tắc quốc tế và các biện pháp quản lý thông qua một chế độ xử phạt đầy đủ được thực thi và theo dõi.

Khắc phục những thiếu sót đã được xác định trong thanh tra, kiểm soát và giám sát (MCS) liên quan đến các yêu cầu đặt ra của các quy định quốc tế và khu vực cũng như trong khuôn khổ hệ thống chứng nhận khai thác.

Tăng cường quản lý và cải tiến hệ thống đăng ký và cấp phép khai thác.

Cân bằng năng lực khai thác và chính sách đội tàu cá.

Tăng cường truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản và thực hiện tất cả các bước cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế, để ngăn chặn các sản phẩm thủy sản đánh bắt bất hợp pháp được buôn bán và nhập khẩu vào lãnh thổ.

Tăng cường và đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia khác (đặc biệt là các quốc gia ven biển trong vùng biển mà tàu thuyền treo cờ Việt Nam có thể hoạt động) phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế.

Đảm bảo tuân thủ các nghĩa vụ báo cáo và lưu giữ trong RFMOs (các tổ chức quản lý nghề cá khu vực).