BVR&MT – Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã mở phiên tòa sơ thẩm và tuyên phạt 7 năm tù đối với bị cáo Hồ Văn Mạnh và 3 năm tù với Trần Thị Ngọc về tội “Buôn bán hàng cấm” theo quy định tại Khoản 3 điều 190 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 (BLHS) và tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại khoản 1 điều 244 BLHS.
Theo đó, các đồng phạm khác trong vụ án này là Phạm Thị Lập bị xử phạt 3 năm tù, Hồ Mai Yên 3 năm tù, Cao Xuân Quý 15 tháng tù (cho hưởng án treo), Nguyễn Thị Long 30 tháng tù (cho hưởng án treo). Một còn đối tượng khác có liên quan là Lê Quang Lợi đã bỏ trốn và đang bị truy nã.
Trước đó vào tháng 10/2023, các đối tượng nói trên đã bị lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An phát hiện và bắt giữ về hành vi buôn bán trái phép hơn 2,8 tấn vảy tê tê trong đó bao gồm cả vảy tê tê java (Manis javanica) và vảy của các loài tê tê châu Phi.
Cả 08 loài tê tê trên thế giới đều là loài nguy cấp, quý, hiếm được liệt kê trong Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). Trong đó, 2 loài tê tê có phân bố tự nhiên ở Việt Nam là tê tê java (Manis javanica) và tê tê vàng (Manis pentadactyla) cũng đồng thời được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 64/2019/NĐ-CP).
Hành vi buôn bán trái phép vảy của tê tê vàng và tê tê Java có thể bị phạt tù từ 01 năm – 05 năm, hoặc phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng đối với cá nhân theo quy định tại Khoản 1 Điều 244 BLHS. Trong khi đó, hành vi buôn bán trái phép vảy từ những loài tê tê còn lại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt lên đến 15 năm tù đối với cá nhân theo Điều 190 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính đến 360 triệu đồng đối với cá nhân theo Điều 23 Nghị định 35/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 07/2022/NĐ-CP) tùy theo giá trị bằng tiền của tang vật.
Theo ghi nhận của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), vụ án buôn bán trái phép 2,8 tấn vảy tê tê kể trên là một trong những vụ có khối lượng vảy tê tê bị buôn bán trái phép lớn nhất từng được phát hiện trong nội địa Việt Nam thời gian gần đây. Bị cáo Hồ Văn Mạnh, đối tượng được xác định là cầm đầu trong vụ án này cũng được biết đến là một đối tượng chuyên buôn bán động vật hoang dã (ĐVHD), đặc biệt là vảy tê tê quy mô lớn trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Theo một số nguồn tin, Mạnh thường thu mua số lượng lớn vảy tê tê từ các quốc gia lân cận rồi bán lại trái phép cho thương lái người Trung Quốc. Mạnh cũng là đối tác làm ăn và có mối quan hệ với nhiều “ông trùm” buôn bán ĐVHD trái phép quy mô lớn khác tại Nghệ An.
“Thành công của các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Nghệ An trong việc đưa Hồ Văn Mạnh ra ánh sáng và buộc đối tượng này nhận bản án thích đáng theo quy định của pháp luật là một dấu ấn tích cực trong nỗ lực đấu tranh phòng chống tội phạm về ĐVHD tại Nghệ An, đặc biệt trong bối cảnh tỉnh này vẫn được biết đến là một điểm nóng của hoạt động buôn bán trái phép ĐVHD. ENV hy vọng trong thời gian tới, các cơ quan chức năng và cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Nghệ An tiếp tục phát huy tinh thần không khoan nhượng với tội phạm về ĐVHD để có thể răn đe, phòng ngừa hiệu quả tội phạm này trên địa bàn,” bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV, chia sẻ.
Nghệ An từ lâu đã được biết đến là một điểm nóng của hoạt động nuôi nhốt, buôn bán ĐVHD trái phép, tập trung tại các huyện Diễn Châu, Yên Thành và Quỳnh Lưu. Trong thời gian vừa qua, mặc dù chính quyền tỉnh Nghệ An đã có sự quan tâm, chỉ đạo nhất định nhưng tình trạng này vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới hình ảnh của Nghệ An mà còn ảnh hưởng đến nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về bảo vệ ĐVHD. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của toàn thể hệ thống chính trị tỉnh Nghệ An và sự quan tâm từ Chính phủ và các bộ, ban, ngành có liên quan để có thể giải quyết triệt để.
Sơn Tinh
