BVR&MT – Từ khi thành lập đến nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum đã thực hiện có hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh.
Qua 10 năm (2011-2021) thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã mang lại những kết quả tích cực trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã tạo một cơ chế tài chính mới, bền vững, giảm gánh nặng lên ngân sách Nhà nước cho việc đầu tư trong công tác bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên rừng trên địa bàn tỉnh như: diện tích rừng được ổn định và ngày càng phát triển, tháo gỡ những khó khăn về nguồn kinh phí cho các chủ rừng thực hiện công tác quản lý bảo vệ rừng. Số vụ vi phạm về lâm nghiệp đã giảm theo từng năm, đã tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn người dân tham gia bảo vệ rừng thông qua hình thức giao đất, giao rừng của Nhà nước và nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng từ các đơn vị được chi trả tiền DVMTR hàng năm. Qua đó, góp phần tăng thu nhập, phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nghề rừng, giảm tỷ lệ hộ nghèo, bảo đảm an sinh xã hội. Cùng với đó, các cộng đồng dân cư thôn được sử dụng nguồn tiền DVMTR vào mục đích chung của cộng đồng, có sự thống nhất của toàn thể người dân.
Theo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum, trung bình mỗi năm thu nhập của chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thôn được nhà nước giao đất, giao rừng từ nguồn chi trả DVMTR đạt bình quân mỗi hộ gia đình khoảng 5,6 triệu đồng/hộ/năm; cộng đồng dân cư thôn khoảng 68 triệu đồng/cộng đồng/năm. Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum đã thu tiền DVMTR và chi cho các chủ rừng, góp phần bảo vệ khoảng 384.000 ha rừng (chiếm 67,3% diện tích rừng toàn tỉnh, không tính diện tích cây cao su, cây đặc sản).
Để công tác chi trả DVMTR thuận lợi, hiệu quả, công khai, minh bạch, kịp thời theo quy định, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum đã phối hợp với các ngân hàng và chính quyền địa phương triển khai mở tài khoản ngân hàng tiếp nhận tiền DVMTR cho các chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thôn được Nhà nước giao đất,giao rừng trên địa bàn tỉnh. Đến nay đã mở 3.373 tài khoản cho 3.377/3.386 hộ gia đình, cá nhân và 49/49 tài khoản cho 49 cộng đồng dân cư thôn.
Hằng năm, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum đã phối hợp với các địa phương, chủ rừng, lực lượng Kiểm lâm tổ chức nhiều hội nghị tuyên truyền về chính sách chi trả DVMTR, kết hợp tập huấn quản lý, sử dụng hiệu quả tiền DVMTR trong phát triển sinh kế. Qua đó không ít cộng đồng dân cư thôn trên địa bàn tỉnh đã xây dựng thành công nhiều mô hình phát triển kinh tế, các công trình phúc lợi, góp phần giải quyết việc làm nâng cao thu nhập cho hàng nghìn hộ gia đình, xây dựng được quỹ chung, sử dụng vào hoạt động hỗ trợ tuần tra bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng. Thông qua các hội nghị tuyên truyền, kết hợp tập huấn các mô hình phát triển kinh tế, một số địa phương đã triển khai, thực hiện đạt hiệu quả cao.
Tiêu biểu, một số làng ở xã đặc biệt khó khăn như Đăk Pxi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum được hưởng lợi lớn từ việc nhận khoán bảo vệ rừng. Năm 2020, làng Kon Pao Kơ La đã nhận khoán gần 1.300 ha, với đơn giá năm 2020 là 700.000 đồng/ha, tổng số tiền thu được hơn 900 triệu đồng, cộng đồng dân cư sử dụng nguồn thu này phục vụ cho việc chi tuần tra, bảo vệ rừng, tu sửa nhà rông. Không những vậy, họ còn tận dụng nguồn tiền đó để xây dựng công trình điện công lộ, lập quỹ phát triển sinh kế cho các hộ dân khó khăn trong làng vay mượn để phát triển sinh kế và tạo nguồn thu nhập công bằng từ rừng cho tất cả các hộ gia đình trong làng. Một làng khác là Krong Đuân nhận khoán bảo vệ rừng hơn 2.300 ha. Bình quân mỗi năm làng nhận gần 1,5 tỷ đồng.
Nguồn thu từ tiền chi trả DVMTR đã góp phần cải thiện cuộc sống của người dân, đặc biệt là người dân sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Kon Tum. Có thể thấy, nhờ có nguồn kinh phí DVMTR ổn định, cộng đồng dân cư, người dân đã thay đổi nhận thức, ý thức trách nhiệm bảo vệ rừng, tích cực tham gia tuần tra bảo vệ rừng nhận khoán
Để đạt được hiệu quả cao, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum còn thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR của các đơn vị chủ rừng, các UBND xã, thị trấn; tập trung theo dõi, rà soát công nợ tiền chi trả DVMTR và tiền trồng rừng thay thế, đôn đốc các đơn vị sử dụng DVMTR có lưu vực nội tỉnh thực hiện đúng các quy định. Nhờ đó, chính sách chi trả DVMTR đã được triển khai thực hiện hiệu quả trên địa bàn tỉnh.
Đánh giá về hiệu quả mang lại từ nguồn tiền trong việc chi trả, đồng chí Hồ Thanh Hoàng – Giám đốc Quỹ Bảo vệ Phát triển rừng tỉnh Kon Tum chia sẻ: Chính sách chi trả DVMTR đã tác động tích cực đến đời sống của hàng nghìn người làm nghề rừng, ngày được cải thiện, đặc biệt là cộng đồng dân cư thôn, người dân sống trong rừng, gần rừng, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Việc gắn trách nhiệm song song với quyền lợi được thực hiện công khai, minh bạch đã tạo động lực cho người dân quan tâm bảo vệ rừng như chính ngôi nhà của mình.
Từ năm 2016 đến năm 2021, thực hiện Kế hoạch truyền thông “Đồng hành cùng em đến trường”, Quỹ Bảo vệ và Phát triển từng tỉnh Kon Tum đã in ấn thông điệp tuyên truyền chính sách chi trả DVMTR gắn với công tác quản lý, bảo vệ rừng lên bìa vở, mũ cấp cho học sinh. Những thông điệp trên được in ngắn gọn, dễ hiểu đã tác động hàng ngày đến các em học sinh, các bậc phụ huynh, các thầy cô giáo, qua đó lan tỏa ra toàn cộng đồng.
Mục tiêu giai đoạn 2021-2025, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum, dự kiến thu tiền DVMTR: 1.500 tỷ đồng, chi:1.500 tỷ đồng. Thu đúng, thu đủ tiền trồng rừng thay thế trên cơ sở các Quyết định thu tiền trồng rừng thay thế được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nâng cao năng lực và hiệu quả trong quản lý, sử dụng tiền DVMTR, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương: thực hiện trồng thêm 15.000 ha rừng, tăng độ che phủ rừng của tỉnh Kon Tum lên 64 % vào năm 2025 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Kon Tum lần thứ XVI đề ra. Quản lý bảo vệ tốt diện tích rừng cung ứng DVMTR chiếm khoảng 67% tổng diện tích rừng toàn tỉnh bằng nguồn tiền DVMTR, giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.
Với những kết quả đạt được, trong thời gian tới, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon Tum sẽ tiếp tục phấn đấu hơn nữa để đạt được thành tích cũng như hiệu quả cao hơn. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm và quyền lợi của các chủ thể tham gia công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, tích cực huy động các nguồn thu để đảm bảo nguồn tài chính ổn định cho công tác bảo vệ và phát triển rừng của địa phương. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào việc kiểm tra, xác định diện tích rừng cung ứng DVMTR.
Ghi nhận những nỗ lực trong 10 năm qua của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Kon tum. Thủ tướng Chính phủ đã tặng Cờ thi đua của Chính phủ cho Quỹ Bảo vệ Phát triển rừng tỉnh Kon Tum vì đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ công tác, dẫn đầu phong trào thi đua yêu nước năm 2020 của tỉnh Kon Tum. Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum tặng Bằng khen cho 03 tập thể, 05 cá nhân, 12 thôn, 06 hộ gia đình vì đã có thành tích xuất sắc trong việc triển khai, thực hiện chính sách chi trả DVMTR, trồng rừng thay thế trên địa bàn tỉnh Kon Tum giai đoạn 2011-2021.
Phóng viên Lê Hồng
