BVR&MT – Với mục tiêu tích cực nghiên cứu, chế tạo sản phẩm khoa học kỹ thuật có tính mới, sáng tạo, phù hợp với độ tuổi nhi đồng, nhóm học sinh tiểu học gồm Nguyễn Phi Hùng, Nguyễn Anh Đức, Vũ Ngọc Sơn, thị trấn Sơn Dương, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang đã chế tạo “Hệ thống hút và xử lý dầu tràn trên biển vừa tận dụng nhiên liệu vừa giảm ô nhiễm môi trường”.
Công trình đạt giải Nhất giải thưởng Sáng tạo Xanh do Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức năm 2016. Hệ thống này là một mô hình thuyền được làm bằng tôn, khi di chuyển trên nước có khả năng hướng dầu vào vị trí bơm hút, tự động hút và lọc dầu lẫn trong nước.
Đại diện nhóm tác giả, em Nguyễn Phi Hùng chia sẻ: “Khi học trên lớp, chúng em được học rằng dầu tràn gây ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái và kinh tế. Vì thế để góp phần bảo vệ môi trường, tận thu nguồn năng lượng hóa thạch, chúng em thiết kế và chế tạo hệ thống hút và xử lý dầu tràn. Ngoài ý tưởng về hệ thống này, chúng em còn có ý tưởng về thùng phân loại rác thông minh và bể lọc nước bằng năng lượng mặt trời”.
Hiện nay, sự cố tràn dầu đang là mối hiểm họa tiềm tàng đối với các quốc gia ven biển. Hiện tượng “thủy triều đen” diễn ra khá phổ biến. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này như va chạm, tai nạn của các phương tiện vận tải thủy, đặc biệt là tàu chở dầu, sự cố giàn khoan, sự cố phun dầu do biến động địa chất, đổ trộm dầu thải trên biển… tác động xấu tới môi trường, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, tài nguyên thủy sinh, nước, đất trên một khu vực khá rộng, gây thiệt hại đến các hoạt động kinh tế, đặc biệt là các hoạt động có liên quan đến khai thác và sử dụng các dạng tài nguyên thủy sản.
Hệ thống được thiết kế đơn giản, có tính thẩm mỹ, tận dụng được vật liệu từ những thiết bị máy móc đã qua sử dụng, thân thiện với môi trường. Động lực để thuyền di chuyển nhờ 2 động cơ điện một chiều 12V có gắn chân vịt, để vào cua hoặc quay vòng thuyền dừng một động cơ. Để đảm bảo hút được lượng dầu nhiều hơn nước và bảo vệ đường ống dẫn dầu, phía mui thuyền có thanh gạt dầu và lưới lọc rác.
Bơm hoạt động hút hỗn hợp dầu và nước đưa vào bộ phận lọc, tại đây bố trí các lớp lọc gồm có vải, bã mía, tấm mút lọc. Hỗn hợp qua bộ lọc này nước sẽ thẩm thấu qua các lớp lọc và nước sạch trả ra biển, dầu được giữ lại và đưa vào bình chứa. Hệ thống giúp tiết kiệm nhân công, đảm bảo tốc độ hút nhanh, lọc dầu hiệu quả. Mô hình làm việc đạt tốc độ hút 1lít/3 phút, 1lít/5 phút. Lượng dầu tách được trong nước đạt 98%.
Sau khi thực nghiệm nhiều lần, nhóm nhận thấy mô hình hoàn toàn có thể triển khai mở rộng để áp dụng vào thực tế, điều chỉnh lựa chọn động cơ phù hợp, có bộ phận gom dầu và hút đúng vị trí, tìm được vật liệu lọc dầu tốt nhất thì hiệu quả hút và lọc dầu rất cao, góp phần bảo vệ môi trường, đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, trong đó có nuôi trồng, khai thác thủy sản, khai thác du lịch, tái sử dụng nguồn nguyên liệu bị lãng phí.
