BVR&MT – Các nhà khoa học tại Viện Francis Crick đã tìm thấy những điểm tương đồng quan trọng về cấu trúc giữa virus SARS-CoV-2 và virus corona ở tê tê, cho thấy rằng virus corona ở tê tê có thể lây nhiễm sang người.
Virus SARS-CoV-2 được cho là đã tiến hóa từ virus corona ở dơi, nhưng con đường tiến hóa chính xác của nó vẫn còn là một bí ẩn. Việc khám phá lịch sử của SARS-CoV-2 là một thách thức vì có thể có nhiều virus corona của dơi chưa được phát hiện. Và do sự khác biệt giữa virus corona dơi và SARS-CoV-2, người ta cho rằng virus này có thể đã truyền sang người qua ít nhất một loài khác.
Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications ngày 5-2, các nhà khoa học đã so sánh cấu trúc của các protein đột biến được tìm thấy trên SARS-CoV-2, loại virus corona từ dơi giống nhất hiện được xác định là RaTG13, và một loại virus corona được phân lập từ tê tê Malayan bị chính quyền thu giữ sau khi buôn lậu tới Trung Quốc.
Họ phát hiện ra virus ở tê tê có thể liên kết với các thụ thể của cả tê tê và người. Điều này khác với virus corona từ dơi, không thể liên kết hiệu quả với các thụ thể của con người hoặc tê tê.
Nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Antoni Wrobel, Phòng thí nghiệm Cấu trúc sinh học của quá trình dịch bệnh tại Crick, đồng tác giả cho biết: “Bằng cách thử nghiệm protein đột biến của một loại virus nhất định có thể liên kết với các thụ thể tế bào từ các loài khác nhau hay không, về lý thuyết, chúng ta có thể xem liệu virus có thể lây nhiễm sang loài này không”.
“Quan trọng ở đây, chúng tôi đã chỉ ra hai điều quan trọng. Thứ nhất, loại virus từ dơi này không thể lây nhiễm sang tê tê. Và thứ hai là virus từ tê tê có khả năng lây nhiễm sang người”, Tiến sĩ Antoni Wrobel nói.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính hiển vi điện tử lạnh để khám phá từng phút chi tiết cấu trúc protein đột biến của virus corona ở tê tê vốn chịu trách nhiệm liên kết và lây nhiễm các tế bào. Trong khi một số bộ phận của virus từ tê tê được phát hiện là cực kỳ giống với virus SARS-CoV-2, các bộ phận khác lại khác.
Về mặt hiểu biết về con đường tiến hóa của virus SARS-CoV-2, công trình này không khẳng định được liệu virus từ tê tê này có chắc chắn là một phần trong chuỗi tiến hóa của SARS-CoV-2 hay không. Nhưng những phát hiện này hỗ trợ nhiều tình huống có thể xảy ra về cách virus corona chuyển từ dơi sang người.
Một con đường tiềm năng là SARS-CoV-2 bắt nguồn từ một loại virus corona từ dơi khác, hiện chưa được biết đến, có thể lây nhiễm sang tê tê, và từ loài này sau đó di chuyển sang người. Hoặc cách khác, RaTG13 hoặc một virus corona từ dơi tương tự có thể đã hợp nhất với một virus corona khác ở một loài trung gian khác, không phải là tê tê.
Nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Donald Benton, Phòng thí nghiệm tại Crick, đồng tác giả cho biết: “Chúng tôi vẫn chưa có bằng chứng để xác nhận con đường tiến hóa của SARS-CoV-2 hoặc để chứng minh chắc chắn rằng virus này đã truyền qua tê tê sang người”.
“Tuy nhiên, chúng tôi đã chỉ ra rằng virus từ tê tê có khả năng lây sang người, vì vậy chúng tôi đề nghị thận trọng khi tiếp xúc với loài này, chấm dứt buôn lậu và buôn bán tê tê trái phép để bảo vệ khỏi nguy cơ này”, Donald Benton nói.
Trưởng nhóm Steve Gamblin, Phòng thí nghiệm tại Crick cho biết: “Vẫn còn rất nhiều điều chưa được khám phá về sự tiến hóa của SARS-CoV-2, nhưng chúng ta càng biết nhiều hơn về lịch sử của virus này và loài nào nó đã truyền qua, chúng ta càng hiểu nhiều hơn về cách thức hoạt động và cách nó có thể tiếp tục phát triển”.
Công trình này được xây dựng dựa trên các nghiên cứu trước đây của nhóm Crick, trong đó nghiên cứu được công bố vào tháng 7/2020, phát hiện ra virus corona RaTG13 từ loài dơi không thể liên kết hiệu quả với các thụ thể của con người.
Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục kiểm tra các gai của SARS-CoV-2 và các virus corona liên quan, bao gồm cả các virus từ loài dơi khác, để hiểu rõ hơn về cơ chế lây nhiễm và tiến hóa.
