BVR&MT – Cam kết sẽ đền bù sản lượng cho người dân nếu thủy điện làm ảnh hưởng đến hoạt động tưới tiêu và khu vực lân cận nhưng Công ty Cổ phần Thủy điện Đông Bắc, chủ đầu tư Thủy điện Bản Rạ đã không làm như vậy.
Thủy điện gây mất nước, mất cầu
Đầu năm 2008, khi bắt tay vào thi công, Công ty Cổ phần Thủy điện Đông Bắc (Cty CP Thủy điện Đông Bắc) đã viết giấy cam kết với UBND xã Đàm Thủy, UBND huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng rằng trong quá trình thi công cũng như khi dự án hoàn thành, Công ty sẽ đảm bảo không làm ảnh hưởng đến tưới tiêu khu vực lân cận; trường hợp gây ảnh hưởng, Công ty có trách nhiệm đền bù sản lượng cho những hộ bị thiệt hại mỗi năm một vụ lúa với năng suất cao nhất vùng. Tuy nhiên, đến nay, lời hứa vẫn chìm vào dĩ vãng.
Theo phản ánh của bà con trong xã, từ khi doanh nghiệp đầu tư xây dựng thủy điện Bản Rạ, hạn hán xảy ra thường xuyên hơn, kéo dài hơn khiến người dân không canh tác được, giao thông đi lại ở một số thôn cũng khó khăn, nguy hiểm hơn.
Trước đó, liên tiếp các tháng 3, 4, 5 năm 2015 chính quyền xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đã có buổi làm việc với chủ đầu tư nhà máy thủy điện Bản Rạ về việc khắc phục nước tưới tiêu và hỗ trợ hoa màu do nhà máy thủy điện Bản Rạ gây ra.
Ông Mông Văn Lục, Chủ tịch UBND huyện Trùng Khánh thừa nhận: “Không chỉ làm ảnh hưởng và gây thiệt hại hoa màu, việc thi công thủy điện Bản Rạ còn “góp phần” phá dỡ một cây cầu dài 12 m đoạn qua Bản Mon thuộc tuyến đường liên xã Đình Phong – Chí Viễn – Đàm Thủy. Đến năm 2009 – 2010, Cty CP Thủy điện Đông Bắc đã thi công hoàn trả một cây cầu khác, tuy nhiên mới đưa vào sử dụng được một thời gian thì cầu đã xuống cấp, hư hỏng nặng.
Trước tình trạng này, UBND huyện Trùng Khánh đã có Văn bản số 27/UBND-KT&HT ngày 22/2/2016 đề nghị UBND tỉnh Cao Bằng thành lập đoàn kiểm tra đánh giá mức độ hư hỏng cầu và có biện pháp khắc phục kịp thời. Ngày 27/4/2016, Sở Công thương Cao Bằng tới trực tiếp nhà máy kiểm tra và yêu cầu chủ đầu tư phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện hỗ trợ đền bù thiệt hại hoa màu trước ngày 15/5/2016, đồng thời hoàn thành cầu Bản Mon trong tháng 8/2016.
Theo Biên bản kiểm tra của Sở Giao thông Vận tải Cao Bằng, nguyên nhân gây hỏng cầu là do cầu xây dựng không đúng tiêu chuẩn, quy định, hồ sơ thiết kế không được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Ngày 2/3/2016, UBND huyện Trùng Khánh ra tiếp Văn bản số 83/UBND đề nghị Cty CP Thủy điện Đông Bắc khẩn trương khắc phục, tu sửa, xây dựng các tuyến kênh mương đối với xóm bị thiệt hại và hỗ trợ thiệt hại đối với diện tích hoa màu bị ảnh hưởng từ năm 2012 – 2015.
Theo ông Nông Đình Trực, Phó chủ tịch UBND xã Đàm Thủy, về trường hợp thủy điện Bản Rạ, UBND huyện đã nhiều lần yêu cầu phía chủ đầu tư đền bù cho dân và phía công ty cũng có phương án dự toán đền bù thiệt hại hoa màu từ năm 2012 – 2014 gần 1,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, tháng 7/2016, phía công ty chỉ chi trả 444 triệu đồng cho 198 hộ dân của 6 xóm.
Mới đây nhất, ngày 5/4/2017, người dân các xóm Lũng Phiắc, Nà Đeng – Lũng Nội, Bản Mon, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh đã có đơn thư khiếu nại và UBND tỉnh Cao Bằng cũng ban hành Văn bản số 1077/UBND-CN yêu cầu UBND huyện Trùng Khánh xử lý đơn của người dân, đồng thời yêu cầu Cty CP Thủy điện Đông Bắc thống nhất phương án giải quyết cho bà con và báo cáo tỉnh trước ngày 18/4/2017. Tuy nhiên, đến thời điểm cuối tháng 4/2017, phía công ty vẫn chưa hoàn tất đền bù cho bà con và cây cầu Bản Mon vẫn chỉ là cây cầu tạm, ô tô không đi qua được.
Trao đổi với phóng viên baovemoitruong.org.vn, bà Trịnh Huyền Trang, Phó Giám đốc Cty CP Thủy điện Đông Bắc cho biết: “Trước khi xây dựng thủy điện, lãnh đạo công ty có hứa sẽ xây dựng cho bà con 8 tuyến kênh dẫn nước, đến nay đã xây dựng được 6 tuyến, con 2 tuyến do chưa có được sự thống nhất với bà con nên chưa xây, vật liệu đã tập kết ở nhà máy. Nếu được sự đồng thuận thì trong năm 2017 phía công ty sẽ đầu tư xây dựng nốt hai tuyến kênh, đồng thời xây dựng lại cây cầu, đến nay công ty đã xây dựng xong hai mố cầu. Còn tiền đền bù cho bà con sẽ chi trả trong năm 2018… Hiện tại công ty đang gặp nhiều khó khăn về tài chính nên chúng tôi xin bồi thường và hỗ trợ cho bà con theo từng giai đoạn” – bà Trang cho biết.
Còn nữa…
Văn Hoàng
